SEIL-SAFARI 1-5 APRIL 2019

Transcription

1 Uitgawe 8: 2018 Winter SEIL-SAFARI 1-5 APRIL 2019 Laeveld Agrochem se Landbouskou op WATER PLANTVOEDING Plantgroei met TerraMax Importance of soil type OES-OPTIMALISERING Presisieboerdery Invloed van watergehalte Interlock spray Taktiese snoei van sitrus Genesis Dual Pouch Nutritional Meals CARES Sitrus-produksie MRL e vereistes Saam boer ons vooruit OES-OPTIMALISERING PLANTVOEDING PRESISIE DIENSTE

2 May your choices reflect your hopes, not your fears - Nelson Mandela If you wait until you re ready, you ll will be waiting the rest of your life. Good judgement comes from experience. And experience? From poor judgement. Werk hard in die stilte. Laat sukses die geraas maak. LAEVELD AGROCHEM GROEI 8 Inhoudsopgawe BL 2 Message from Chris Thompson 3 Groete van Corné Liebenberg 4 Die Laeveld Agrochem-span groei 5 Laeveld Agrochem - Hoe en waar? 6 Nuwe tegnologiese deurbraak ontsluit volle waarde van presisieboerdery 9 Agri Technovation announces a digital agricultural partnership for Africa 10 Die produksie van uitvoersitrus met MRL e vereistes 12 Watergehalte maak n groot verskil! 14 Lock down your spray investment 17 Ontmoet Riaan Maartens 18 TerraMAX se bydrae tot landbou 20 GF-120 Aerial baiting 22 Why your soil type should determine your cultivar and rootstock choice 25 FuelMaster: Diesel storage and dispensing solutions 26 Seil-Safari Landbouskou op water Geoutomatiseerde dieselrabatstelsel 31 Tax recoveries 32 Taktiese snoei by sitrus 35 Genesis: Dual Pouch Nutritional Meal 36 Produsente: Hoof Uitvoerende Beamptes oor biljoene 38 Gifblaar en vergiftiging van beeste 40 Beheer lewerslak by beeste 42 Warrior Walk 45 Foodsteps se saadpakkies 46 What is Medical Cannabis? 47 Classics Laeveld Agrochem betrokkenheid 50 Laeveld Agrochem gee om 52 Kopkrappers 53 Sportblad REDAKSIE-SPAN Die Groei Tydskrif word saamgestel deur die Laeveld Agrochem-span Redakteur: Corné Liebenberg Kreatiewe Bestuurder: Liza van der BlueRed Design Bydraes deur: Jeanette Nel en Karen Fourie Laeveld Agrochem Mark en Tegniese ondersteuningspan: Chris Thompson, Ernst de Beer, Phillip Venter en Neel Rust. Die nuwe LAC webwerf is binnekort gereed! Besoek Download the Laeveld Agrochem APP, scan here. Kopiereg. Die publikasie en artikels bly die eiendom van Laeveld Agrochem. Alle regte voorbehou. Alle publikasie navrae kan gerig word aan liza@bluered.co.za of per pos na Posbus 32462, Glenstantia, Die inligting in die tydskrif word in goeder trou na die beste van ons vermoë verskaf maar die bedoeling is om inligting te deel en nie om aanbevelings te maak nie enige kliënt moet altyd steeds sy/haar naaste Laeveld Agrochem-agent raadpleeg vir enige advies of aanbevelings. LAEVELD AGROCHEM 1

3 MESSAGE FROM Chris Thompson Chris is Market Development & Technical Support Manager at Laeveld Agrochem. He holds a BSc. Agric degree from the University Natal, Pietermaritzburg. Chris has been part of the company since GROETE VAN Corné Liebenberg Corné is Direkteur en Bemarkingsbestuurder by Laeveld Agrochem, waar hy poog om Laeveld Agrochem die markleier met unieke innovasies, produkte en nuwe tegnologie te hou, om sodoende kliënte se verwagtinge te oortref. As Laeveld Agrochem (LAC) celebrates its 27th year of existence, it is my privilege to welcome you, our partners, to this edition of Groei. How the wheel turns! Little did I know, that answering an advert in the Sunday Times to do R and D for Bayer in 1988, would see me working at LAC 17 years later. This is an illustration of how small and connected our industry is. The wheel of the ag-chemical business continues to turn and LAC is one of the integral hubs in this progression. Well-known names and characters in the industry have passed on their knowledge and experience to Laeveld Agrochem. There is barely an Ag Chemical company that has not had, or that does not now have, representation within LAC. Personalities from Bayer, Zeneca, ICI, Syngenta, BASF, Villa, Makteshim/ADAMA, AgChem/Rolfes, ZinChem, Agricura, Wenkem, Nexus, Terason, Yield, to name a few, are now part of the vastly experienced LAC team. This clearly illustrates the huge importance of relationships in our chosen industry. Over the last 3 decades, LAC s business partnerships have developed from historical bonds or alliances. These have led to an unique LAC culture grown on understanding and trust that we share with key suppliers and customers. Die waarde van die man agter die kan moet nie onderskat word nie. Hierdie landboukundige agente het die sleutelverhouding met sy kliënt, die boer. Die tegniese ondersteuningspan ondersteun die agente en is natuurlik ook krities in hierdie verhouding. Hierdie span moet daagliks die wiel aan die rol hou met verskaffers en sleutel rolspelers. Uitdagings in ons industrie is groot: GLOBALGAP nakoming; bestuur van residu-vlakke: minder produkkeuses; die veeleisende beheer van nuwe plae, siektes en onkruide; die bestuur van die risiko van weerstand; uitdagende omgewingstoestande; grondkwessies en die bevrediging van markvereistes is maar net ʼn paar van die uitdagings wat die landbouer in die gesig staar. Van hulle kan bestuur word, ander is nie so eenvoudig nie. Waar ons insette kan lewer, help ons deur die vennootskappe en ondersteuning wat ons in die waardeketting ontwikkel het, oplossings te kry. LAC het goeie verhoudings met sleutel landbou-instansies soos CropLife, CRI, LNR, Kleingraan sentrum, DAFF, Agri SA, SubTrop, SAMAC ens. So bly ons op hoogte van die nuutste verwikkelinge en tegnologie. Die seisoen se wiele is aanhoudend besig om ook te draai. Ons trotseer tans die winter, wat noodsaaklik is vir die landboubedryf, maar met die lente wat in aantog is, wens ek al ons vennote voorspoed toe vir die seisoen wat voorlê. Dankie aan elkeen vir die rol wat u gespeel het in die bestaan van ons maatskappy. Beste wense Chris Beste Laeveld Agrochem-familie Teen hierdie tyd het almal waarskynlik al gehoor van die reuse sukses van Laeveld Agrochem (LAC) se Seil-Safari Landbouskou op water, wat verreweg ons suksesvolste bemarkingsinisiatief in 27 jaar was. Met só n eerste ooit gebeurtenis is dit te verstane dat baie mense verkies het om die affêre eers vanaf die kantlyn, of in dié geval, vanaf droë grond, waar te neem. Meeste was spyt, maar ons het goeie nuus op bl 28, met selfs ʼn wenk op die opvolgende bladsye oor hoe om Seil-Safari 2019 kosteloos mee te maak. Nog baanbrekernuus verskyn op bl 9 oor LAC en sy presisie- en dienstevennoot, Agri Technovation, se handevat met Mezzanine, in wie Vodacom n beherende belang besit. Hierdie samewerkings-ooreenkoms hou reuse voordele vir landbou en elke produsent in. Tegnologie word n reusestap verder geneem, waar alles wat met sensors gemeet kan word met behulp van die Internet of Things (IoT) op die MyFarmWeb platform, gekombineer en waargeneem kan word, wat lei tot baie vinniger en doeltreffender korrektiewe optrede. MRL e bly n kopseer maar is noodsaaklik vir enige produsent. Hoewel die artikel op bl 10 oor sitrus handel, is dit relevant vir elkeen wat vrugte en groente aan enige vars produkte mark of kettingwinkel lewer. LAC roem nog altyd daarop dat ons spuitprogramme waar prakties moontlik, veilig onder hierdie limiete bly, om ook die produsent se opsies oop te hou, sou uitvoere na ʼn ander kontinent op kort kennisgewing n beter inkomste bied. Lees op bl 14 meer oor een van die mees innoverende en kostebesparende produkte in jare. Interlock help dat jou chemie, wat ʼn groot uitgawe is, wel die teiken tref, en ook dat n aansienlike groter persentasie van die aktiewe bestanddeel, beter opgeneem word deur die plant. Vra gerus vir n lewendige demonstrasie van Interlock, of beproef dit op n gedeelte van jou oes met die volgende bespuiting. 27 Miljoen hektaar se mielieboere in die VSA kan nie verkeerd wees nie - dis groter as die Krugerwildtuin! Nog een van baie eerstes is AgricultSure en LAC se foodsteps op bl 45, wat n vernuftige manier is om die armstes onder ons te help om suksesvol groente te kweek teen baie lae kostes dit is hoe ons armoede en onrus in Suid-Afrika gaan hokslaan. Vir meer soortgelyke idees vir klein beginners, kyk na ons eie TV-reeks, Nisboere, Maandagaande om 20:00 op VIA (kanaal 147) dit is n program van idees, innovasies en HOOP! In elke uitgawe van Groei gee ons kostebesparende idees sodat ons kliënte nie kort en goedkoop paaie neem as dit by oesbeskermings- en plantvoedingsprodukte kom nie. Met dieselpryse wat deur die dak styg, kom die oplossing op bl 25 net op die regte tyd. Waarom waardevolle tyd en duur diesel mors deur onnodig op en af te ry, bring die diesel na waar dit benodig word met dié goedkoop en gerieflike oplossing. Dit is alom bekend dat Laeveld Agrochem nou n volwasse handelsmerk is. Hoewel ons moet aanhou groei en wins maak om die vermoë te hê om aan ons kliënte se verwagtinge te voldoen, plaas ons uit dankbaarheid deesdae groot fokus om n verskil in die mense rondom ons se lewens te maak, en só ook tot die welvaart van ons land by te dra. So ook is die welvaart en gesondheid van ons eie familie, jy wat hier lees, natuurlik van primêre belang. Daarom is daar op bl 35 meer inligting oor Genesis, die fenomenale energie- en immuun-booster geriefskospakkie, die gesondheidsdrankie Boerebrandstof op bl 51 as alternatief om skadelike energiedrankies te vervang, en n artikel oor Medical Cannabis op bl 46, waarvan ek self kan getuig dat dit werk. Lekker lees, geniet die winter, drink koffie, doop n beskuitjie, sit n bietjie daardie selfoon af en snuggle voor die vuurtjie. Geniet elke dag, want dit is n geskenk van God moenie dat pessimiste, sosiale media of nuusberigte jou lewensvreugde steel nie. Jy het NET vandag, gryp dit aan! Groete Corné corne@laeveld.co.za 2 GROEI LAEVELD AGROCHEM 3

4 Die Laeveld Agrochem-span GROEI Landboukundiges en tegniese kenners Wat is in n naam Laeveld Agrochem - Hoe en waar? Welkom aan die nuwe agente! Hannes Erwee Jan Kempdorp hannes.erwee@laeveld.co.za RUAN ALLERS Leerling-agent ruan@laeveld.co.za Riaan Maartens Besigheidsontwikkelingsbestuurder Limpopo en Mpumalanga riaan@laeveld.co.za 4 GROEI TYRON GRIEVE Waterpoort tyron@laeveld.co.za XD KRUGER Christiana xd@laeveld.co.za HENDRI VD MERWE Loskop hendri@laeveld.co.za NICO WOLMARANS Augrabies nicowol@laeveld.co.za Coming back to where you started is not the same as never leaving. - Terry Pratchett Ons kry baie vrae oor die woord Laeveld in ons maatskappynaam, asook vrae oor ons soms ongewone bemarkingsaksies. Laeveld Agrochem se naam, logo en leuse Laeveld Agrochem (LAC) is in 1991 gestig en het aanvanklik besigheid gedoen in die destydse Laeveld Provinsie, vandaar die naam Laeveld. Die Agrochem het verwys na die oorspronklike reeks produkte wat slegs landbouchemiese middels was. LAC het egter vinnig uitgebrei na die res van Transvaal, toe Vrystaat, Noordwes en n paar jaar gelede na die Kaapprovinsie. Vandag doen LAC landswyd sowel as in sommige buurlande besigheid. Toe LAC se stigterslede jare gelede op die leuse, Saam boer ons vooruit, besluit het, sou hul nooit kon droom hoe waar die leuse mettertyd sou word nie. Respek word slegs oor tyd verdien dieselfde geld vir ons leuse, want net tyd sou kon leer of dit slegs mooi woorde of n lewenswyse by LAC is. Nou 27 jaar later, vertrou ons dan al ons lojale kliënte weet ons leef hierdie leuse voluit. Hetsy dit douvoordag is om ryp te help stop, of laatnag is om in kort vensterperiodes met die regte spuitprogramme toe te dien, of dit is om saam te beplan aan strategieë oor hoe om lonende markte te betree; saam planne maak om meer met minder uit die grond te kan haal, of saam te beplan as die kontantvloei nie klop nie, of saam te treur oor verliese en nood saam bly die onmisbare skakel. LAC het onteenseglik bewys ons gaan nêrens heen nie, ons is hier om te bly, en ons stap die pad van begin tot einde SAAM met ons kliënte. Die tabakplantjie in ons logo is omdat tabak in 1991 die grootste gewas in ons bedieningsgebied was, deesdae verskaf ons oplossings en dienste vir enige gewas. Ons bemarkingsaksies Meeste geniet ons advertensies, borgskappe en humor in radio-advertensies, maar ons hoor gereeld: As julle op TV adverteer, wys dit julle maak te veel wins. Sulke mense wys bloot hul onkunde, want enige besigheidspersoon ken die waarde van n sterk handelsmerk, en is dit nie juis n toonbeeld van selfvertroue deur jou winste in jou eie besigheid terug te ploeg nie? Dit is dus ook Laeveld Agrochem se strategie ons ploeg ons winste terug deur aan die publiek, deur middel van ons TV-advertensies te sê hoe onmisbaar produsente vir ons land se toekoms is. Almal ken teen nou al die Sonder boere is daar geen toekoms nie slagspreuk. Borgskappe Dieselfde geld vir ons borgskappe, ons is onbeskaamd trots op ons taal en kultuur, en die mense wat ons vermaak. Die meeste van ons kliënte is immers Afrikaanssprekend en dit het niks met politiek of ras te doen nie ons het kliënte oor alle kleurgrense heen wat net so lief is vir Afrikaans. Daarom borg LAC verskeie boerderyprogramme, byeenkomste, sport- en skoolgebeurtenisse. Dieselfde geld vir musiekbyeenkomste soos Afrikaans is Groot en n paar voel-goed flieks met goeie lewenslesse, soos Stroomop. Ons borg egter ook die uiters gewilde Classics musiekkonsert, wat in Engels is, om te wys dit gaan nie net oor taal nie, maar as n land se kultuur, taal en vermaak uitsterf, wat bly oor vir die nageslag? Ons eie TV-reeks op VIA (kanaal 147) oor kleinskaalboerdery, genaamd Nisboere se hoofdoel is om HOOP te gee. Die reeks wys geleenthede wat iemand met min fondse en in klein spasies, soos jou kombuis, motorhuis of agtertuin kan bedryf. Sodoende skep ons meer werksgeleenthede, kos, ontwikkel entrepreneurs, dra kennis oor en lei ook toekomstige kommersiële boere op. Hulle leer van sukses op n klein skaal, in kort, ons gee weer hoop. Dit alles kan dus saamgevat word in een sin: Laeveld Agrochem wil hoop gee en n verskil maak oral waar ons gaan. Groot omsette is nie wat ons aanspoor nie, maar dit wat ons doen en waar ons hierdie winste aanwend en dit is op ons kliënte, hetsy vermaak, n Seil-Safari bootreis, TV-reekse of -advertensies wat die Boer en gemeenskap opbou. Só sal ons SAAM hierdie pragtige land van ons opbou tot by sy regmatige plek op die wêreldverhoog. Suid-Afrika gee toegang na die res van Afrika, ons is die hoop vir die res van die kontinent. Ons besef terdeë ons kliënte word tans gebombardeer met uitdagings, maar nes in die verlede SAL ons SAAM weer sterker aan die ander kant uitkom, want n boer maak n plan, en saam is ons n span! LAEVELD AGROCHEM 5

5 Decision Farming Nuwe tegnologiese deurbraak ontsluit volle waarde van presisieboerdery Deur Willem Eigenhuis MScAgric Hortologie (Landbouproduksie) Stellenbosch Hoofagronoom (Graan en Pekanneute) Agri Technovation LAC en AT boeredag te MD Foundations, Ficksburg Boere het voortdurend nuwe en beter tegnologie nodig om volhoubaar te kan produseer. Suid-Afrika se landboubedryf is ook afhanklik van goeie navorsing om kompeterend te bly op ʼn internasionale vlak. Goeie inligting is egter skaars; nuwe navorsing en geleenthede word al hoe skaarser. Selfs internasionaal, insluitende die VSA, is goeie norme en riglyne ook verouderd en moeilik bekombaar. Dit is hoofsaaklik omdat baie riglyne en norme gebaseer is op ou navorsing en kultivars, en nie gekalibreer is met die nuutste, hoër opbrengsvlakke van genetika nie. Produsente word ook op plaasvlak oorval met nuwe produkte en dienste, en is gevolglik nie altyd seker wat om te glo nie. Verder verskil landboukundiges oor aanbevelings, veral op bekalkings, regstellings en ontledingsmetodes van grond en plantweefsel. Die verskillende norme en metodiek van verskillende maatskappye help ook nie om duidelikheid te gee aan die besluitnemingsproses nie. Om blindelings te loop en nie van wetenskaplikgebaseerde inligting gebruik te maak nie, is ʼn groot risiko in die graanindustrie. Sir William Thomas Kelvin het gesê dat as jy iets nie kan meet nie, jy ook nie die uitkoms daarvan sal kan verander nie. Hierdie woorde hou baie waarde in, veral vir produsente, aangesien regstellende aksie nie geneem kan word as die probleem nie geïdentifiseer en in gedetailleerde data omgesit kan word nie. Die potensiaal in historiese data In die graanbedryf, het ons ʼn finale opbrengssmeting in die vorm van stroperkaarte. Hierdie data is gekonnekteer met GPS-punte wat dan gebruik word om die stroperdata te omskep in ruimtelike ontledingskaarte. Die koms van Agri Technovation se wolkgebaseerde platform, MyFarmWeb, maak dit vandag vir produsente moontlik om alle presisiedata (historiese en huidige data) in te trek en te stoor. Hierdie data is ook gekorreleer met GPSpunte op die plaas en het dus groot waarde vir die produsent. Dit is dus te verstane dat die verwerking van groot data -stelsels in die wêreld besig is om ʼn buzz woord te raak in datawetenskap. Dit is belangrik vir die graanbedryf dat produsente hul eie presisiedata effektief verder moet gebruik om nuwe geleenthede daaruit te ontbloot. Ongelukkig gebeur dit nog steeds dat plase se ou historiese stroper- en ontledingsdata nie gebruik word om nuwe geleenthede te ontsluit nie. Met korrekte presisiedata, kan verdere verwerking van opbrengs teenoor grondtipes gedoen word indien produsente die grondklas-werk op die plaas afgehandel het. Agri Technovation het nuwe metodes ontwikkel waar daar gemeet kan word op watter dele van die plaas die kultivars wat aangeplant is, die beste gevaar het. Om stukke grond te identifiseer wat jaarliks nie sy kant bring nie en n verlies maak, is van groot belang, want dit is wat winsgewendheid direk belemmer. Geleenthede in die grond Agri Technovation is aan die voorpunt om groot data te verwerk. Deur middel van genetikaproewe, die nuwe MyFarmWeb tegnologie, asook kommersiële data op produsente se plase, kan die sogenaamde multilayering-aksie uitgevoer word. Hierdie proses behels die vergelyking van spesifieke genetika met opbrengsdata op grondtipekaarte, asook grondpresisie-vrugbaarheidskaarte, om spesifieke korrelasies te soek. Daarvolgens kan kultivars se stabiliteitskaarte ook opgestel word om die langtermyn posisies op plase en lande te soek om die kultivars aan te plant vir maksimale opbrengsresultate. Hierdie dataontledingsmetodiek gee produsente baie kragtige en waardevolle vermoëns: om nuwe geleenthede op plaasvlak te ontbloot. Dit word moontlik gemaak deur te identifiseer watter genetika die stabielste is en die beste sal vaar per grondtipe. Wat voorheen n hipotese was, kan nou met presisiedata bewys word. Die grondvrugbaarheidsvlakke teenoor opbrengs van genetika kan ook gemeet word om die beste vlakke van produksie te bepaal. Verskillende vlakke in dele per miljoen (dpm), basisversadigingsvlakke (%) en verhoudings tussen elemente, mikroelementvlakke, suurversadiging en ph kan bepaal word en direk afgelees word van tabelle wat opgestel is. Nuwe ontledings uit kommersiële data begin uitwys dat hoër opbrengste verkry word by fosfaatvlakke in grond wat op dié stadium handboeknorme se riglyne oorskry. Só word die geleenthede in die grond se vrugbaarheidsvlakke ontbloot. n Nuwe standaard van slim boer Met die druk van n knoppie kan produsente op MyFarmWeb ʼn presisiekaart genereer rakende hulle winsgewendheid vanaf hul eie stroperkaarte. Hulle kan hul eie insetkostes en graanpryse inlees, wat dan die kaart genereer en vertoon. Die winsgewendheidkaart word met n legende vertoon wat visueel aandui waar gelyk gebreek word, wins gemaak of verlies gely word. Produsente kan met insetkostes rondspeel en dadelik sien wat hulle kan spandeer vir die betrokke komende seisoen, teenoor hulle mielie- of graanprys. Gronde of kolle in lande wat elke jaar nie winsgewend is nie, kan baie maklik uitgewys word, sodat boere ʼn ingeligte besluit kan neem om nie hierdie kolle te plant nie, of teen laer insette te plant (Figuur 1, sien volgende bladsy). >> Vir meer inligting rakende kultivarkeuses volgens grondtipes, en insigte wat winsgewendheid bevorder, kontak u naaste Laeveld Agrochem-agent of Agri Technovation-landboukundige GROEI 7

6 Nuwe tegnologiese deurbraak vanaf vorige bladsy Agri Technovation announces a digital agricultural partnership for Africa Totale insetkoste = R9500 per ha en prys is R1800 per ton Figuur 1: Voorbeeld van winsgewendheid presisiekaart op MyFarmWeb -sisteem, waar groen winsgewend is en rooi nie-winsgewend. Die kern van slim boer is om te begin deur die beste genetika te identifiseer wat met die verskillende grondtipes en grondpotensiaal korreleer. Met hierdie nuwe, unieke metodiek kan produsente nou behaal wat nooit voorheen moontlik was nie: om, met dieselfde insetkostes, bestaande kultivars beter te kan plaas op grondareas waar dit die beste opbrengste sal lewer. Winsgewendheid se wenresep Met Agri Technovation se nuwe dataontledingsmetodiek hoef produsente ook nie meer staat te maak op verouderde riglyne wat jare gelede vasgestel is nie, maar kan nuwe geleenthede nou geïdentifiseer word sonder om te raai en te wonder wie om te glo. Bo en behalwe die voordeel daarvan om risiko aansienlik te verminder, kan data elke jaar slimmer toegepas word om die daaropvolgende seisoen meer effektief te boer. Met hierdie insigte, gepaard met die wetenskaplike data en aanpasbaarheid van die MyFarmWeb -sisteem, kan aanpassings gemaak word wat n aansienlike impak maak op opbrengs per hektaar aan die einde van die seisoen. Uiteindelik is dit nou vir die eerste keer in landbou se geskiedenis moontlik om ʼn werklike insig te gee van potensiële risiko-verskansing en toekomstige winsgewendheid. Sonder dié twee aspekte is ʼn plaas nie volhoubaar nie, so hierdie tegnologie gee dus baie meer as net data. Eerstens, skep dit n wetenskaplik-gebaseerde fondasie vir produsente om meer ingeligte besluite te neem. Tweedens, ontgin dit die meeste potensiaal uit produsente se grond sonder om insetkostes te vermeerder. Laastens, maar nie die minste nie, bevorder dit volhoubaarheid. Vir Suid-Afrikaanse produsente het die sleutelproses om die volle waarde van presisieboerdery te ontsluit, uiteindelik vir die graanbedryf beskikbaar geraak. Agri Technovation (AT) and Mezzanine, a Vodacom subsidiary company that develops digital and Internet of Things (IoT) solutions for Africa, have announced a partnership regarding AT s proprietary MyFarmWeb TM platform. This platform allows farmers to easily access all their information needs in one consolidated cloud-hosted platform. This is complemented with the MyFarmApp TM mobile application, allowing farmers and other stakeholders to interact with the system in the field. This partnership will put MyFarmWeb TM and the MyFarmApp TM into the hands of all farmers, big and small, in South Africa and the rest of Africa. Mezzanine is very excited about the MyFarm- Web TM product partnership and believe we can strengthen what is already a very attractive offering. Precision Agriculture, also referred to as the fourth agricultural revolution, is data-driven with the objective of improving day-to-day decision-making, driving both efficiencies and effectiveness. This objective is well aligned with our core capabilities and focus, says Jacques de Vos, CEO of Mezzanine. MyFarmWeb TM aggregates different data streams from various sources, including precision agriculture sensors, end user generated data, and other data pools, presented to a farmer in a simple and efficient way through a single point of entry. Erik de Vries, Executive Director at Agri Technovation, commented that the partnership with Mezzanine as an Internet of Things (IoT) thought-leader in Africa, will allow MyFarmWeb TM users to tap into the proliferation of on-farm sensors - ranging from vehicle tracking to security; from soil moisture and soil temperature to microclimatic weather information; from water flow sensors to reservoir levels; from crop yield to quality parameters; from inventory levels to consumption rates of fuel and other inputs and into all the associated benefits and insights. In South Africa, Agri Technovation s services and products are distributed exclusively through leading crop protection and nutrition dealers, Laeveld Agrochem. Laeveld Agrochem has been intimately involved with Agri Technovation in the development of MyFarmWeb TM over the past four years. We believe it is already the leading multi-crop digital agriplatform. The partnership with Mezzanine will further accelerate the rate of development and onboarding of more, and different types of data and information. MyFarmWeb TM is the practical implementation of Laeveld Agrochem s Decision Farming TM value proposition to the South African farmer said Nick Liebenberg, Managing Director of Laeveld Agrochem. More than farms in South Africa, as well as in several other countries, are already utilising the platform. MyFarmWeb TM s ease of access and functionality has proven it to be an invaluable decision support tool, enabling farmers to make faster and better decisions for more profitable and sustainable farming operations. For more information contact: Agri Technovation: +27 (0) Mezzanine: +27 (0) GROEI LAEVELD AGROCHEM 9

7 Die produksie van uitvoersitrus met MRL e vereistes Deur Anton Bredell B.Sc Agric, CropLife geakkrediteer Landboukundige, Laeveld Agrochem Marble Hall Sedert die vroeë 2000 s het die Europese Unie begin met n proses van harmonisering van al die landbouchemiese produkte se minimum residue (MRL e) wat geregistreer is vir gebruik op vrugte vir invoer in die Europese Unie. Die MRL e verwys na die maksimum toelaatbare vlak van chemiese residue wat op die vrugte toelaatbaar is vir menslike gebruik. MRL e beteken dat chemiese residue vergelyk kan word met n mens se voetspoor in die sand en, soos wat elke mens se voetspoor uniek is, is elke chemiese produk se residu ook uniek ten opsigte van sekere eienskappe soos afbraakperiodes na toediening, residuele nawerking op die insek of patogeen, asook veiligheid vir mens en dier, ens. Die harmoniseringsproses het ook die geleentheid geskep vir sekere supermarkte in die Europese Unie om sekere vereistes (sekondêre gehaltestandaarde) te implementeer wat selfs strenger is as die Europese Unie se residue-vereistes. Dié vereistes behels laer vlakke van chemiese residue op die vrugte, n verbod op die gebruik van sekere chemiese produkte, n vermindering in die aantal aktiewe bestanddele toegelaat op die vrugte en ook in die konsentrasie en persentasie op die vrugte. Dit bly n uitdaging om aan die vereistes te voldoen sonder om ekonomiese volhoubaarheid in produksie en voedselsekuriteit op risiko te plaas, en die opbou van weerstand deur insekte of patogene teen die chemiese produkte te voorkom in n voortdurende veranderende klimaatsomgewing. Die opdrag van sekere kliënte wat hulle vrugte in die markte wil lewer, is baie duidelik, naamlik geen residue of slegs een residu op die vrugte vóór die pakhuis, en dan slegs twee of drie aktiewe bestanddele op die vrugte ná die pakhuis. Die rede vir die gebruik van chemikalieë in die pakhuis is om die tydsduur van beheer te verseker, aangesien Suid-Afrika baie ver van die markplek is en die lemoen n bederfbare produk is wat vir n tydperk van vier tot ses weke na pluk teen bederf en vogverlies beskerm moet word. Om aan die vereistes van supermarkte en kliënte te voldoen, word die beginsel van om te meet is om te weet gevolg, en word die volgende stelsels geïmplementeer om ekonomiese volhoubaarheid oor die kort en lang termyn te verseker: 1. Moniteringstelsels vir al die insekte: Dit behels weeklikse boordbesoeke en valletjies met feromone om die plaagstatus te bepaal, vas te stel of die ekonomiese drempelwaardes vir behandelings reeds bereik is en die evaluering van die doeltreffendheid van n beheerstrategie. Die inligting word deur DAFF en PPECB benodig vir uitvoere na spesifieke markte. 2. Moniteringstelsels vir die patogene: Die monitering vind plaas met behulp van spoorvangers om vas te stel wanneer spoorvrystellings plaasvind. Dit is belangrik om n beheerstrategie in plek te hê om die vrugte te beskerm. Die moniteringstelsel bied die geleentheid om vas te stel wanneer n beheerstrategie moet begin. Die strategie verseker dat onnodige bespuitings nie plaasvind wat die chemiese residu-lading op die vrugte sal verhoog nie. Vanweë laasgenoemde, word verseker dat die residue binne n bestemde tyd sal afbreek tot vlakke wat nie naspeurbaar is nie. 3. Monitering van die klimaat: Mikro- en makroklimaat-weerstasies in kombinasie met siektestasies in boorde, tesame met spoorvrystellingsinligting, word gebruik om infeksieperiodes te bepaal ten einde te verseker dat chemiese bespuiting op die regte tyd plaasvind sodat die vrugte beskerm is. Die inligting, tesame met weervoorspellingsinligting, word gebruik om moontlike infeksieperiodes voor die tyd te bepaal en seker te maak dat die vrugte beskerm is voordat spoorvrystelling en infeksie plaasvind. Die weervoorspellinginligting word voorts gebruik om seker te maak dat bespuitings vir die aanwending van landbouchemikalieë onder die korrekte klimaatstoestande plaasvind. 4. Neem van residumonster in die boorde, per vrugtipe en per spuitprogram wat gevolg is: Voor oes word vrugmonsters geneem en na Hearshaw and Kinnes Analitiese Laboratorium gestuur vir n stel toetse om te bepaal watter chemiese produkte gedurende die seisoen gespuit is volgens die residuprofiel op die vrugte. Die inligting word dan gebruik vir die bemarkingsproses van die vrugte. Voorts word vrugmonsters in die pakhuis geneem wat saam met die boordmonsters se uitslae vir bemarkingsbesluite gebruik word. 5. Spuitprogram gevolg: Data, tesame met ondervinding wat oor jare opgebou en opgedoen is rakende n chemiese produk se residu-afbraakkurwe oor n tydperk, onder verskillende klimaatstoestande en verskillende agronomiese praktyke, word gebruik in die opstel van n spuitprogram en ook vir produkaanbevelings. Dit verseker dat die produkte op die regte stadium in die fenologiese groeifase van die sitrus gespuit word. Die vroeë identifisering van die insek of patogeen maak dit moontlik om verskillende chemiese produkopsies, met verskillende afbraakkurwes en residuprofiele, aan te beveel. Dit is die sleutel tot die sukses van n minimum MRL-spuitprogram. Tans is die residuladings op die vrugte skoon tot by die eerste desimaal, naamlik 0,0, wat geïnterpreteer word as n trace. 6. Produkte of n beheerstrategie wat geen chemiese naspeurbare residue op vrugte laat nie: Produkte van biologiese of organiese oorsprong vorm n integrale deel van n volhoubare minimum residu-spuitprogram. Dit pas in by die filosofie van n totale geïntegreerde beheerstrategie wat sag is op die mens en omgewing. Die gebruik van predatore, wat sekere probleeminsekte baie suksesvol parasiteer, vorm n baie belangrike skakel in die beheerstrategie. Samevattend is die volgende belangrik: Landbouchemiese produkte se residue op vrugte verwys nie na die vergiftigingsgraad van die vrug nie. Die residu is nie giftig nie. Die chemiese produkte word met die grootste omsigtigheid aanbeveel en toegedien om veiligheid vir mens, dier en omgewing te verseker, en ekonomiese volhoubaarheid en voedselsekuriteit te verseker. Daar is verskeie prosesse van keuring en assessering waardeur n sitrusprodusent moet gaan voordat sy lemoene in die mark verkoop kan word. Die ouditprosesse verseker voedselveiligheid vir die eindverbruiker en volhoubaarheid vir die Suid-Afrikaanse sitrusprodusent. Vir meer inligting kontak Anton Bredell by marblehall@laeveld.co.za. 10 GROEI LAEVELD AGROCHEM 11

8 OES-BESKERMING Watergehalte maak n groot verskil Deur Francois Viljoen Tegniese Veldkundige: Onkruiddoders Syngenta Verskillende faktore dra by tot die stabiliteit en doeltreffendheid van plaagdoders. Een van die belangrikste aspekte wat dikwels oor die hoof gesien word, is die impak van die gehalte van die water wat gebruik word om die spuitmengsel voor te berei. Ten minste 95% van n spuitoplossing bestaan uit water. Navorsing het al herhaaldelik gewys dat water wat ongeskik is, n negatiewe uitwerking op plaagdoders en blaarvoedings kan hê en tot ongewenste resultate kan lei. Die drie eienskappe wat toediening die meeste beïnvloed, is water-ph, waterhardheid en gesuspendeerde vaste stowwe of organiese materiaal. Water-pH Die water-ph is n aanduiding van die konsentrasie van H + ione in die water. Wanneer die water-ph afneem, word dit suurder en vermeerder die hoeveelheid H+ ione. Die teenoorgestelde geld vir alkaliese water, naamlik die H + ione verminder en die OH - ione vermeerder. n ph van 7 word as neutraal beskou, laer as 7 is n suurbasis en hoër as 7 is n alkaliese basis. Dit is belangrik om te onthou dat n ph van 5 tien keer meer suurvormend as n ph van 6 is, en honderd keer meer as n ph van 7. n Klein verandering in die ph kan dus n reuse-sprong in suurheid of alkaliniteit aandui. Die stabiliteit van aktiewe bestanddele en formulasies word op n groot skaal deur die water-ph beïnvloed. n Water-pH hoër as 7 skep alkaliese toestande, wat tot die chemiese afbraak (hidroliese) van plaagdoders kan lei. Alkaliese mengsels soos hierdie kan ook veroorsaak dat die chemikalieë n neerslag op die bodem van die spuittenk vorm (Figuur 1). Net so kan water wat erg suur is, die hidroliese van sommige aktiewe bestanddele veroorsaak. Figuur 1: Die vorming van n neerslag in die spuitmengsel, waar water met n ph van 9.5 gebruik is. Die optimale spektrum vir die meeste produkte is n ph van tussen 3,5 en 6,0. By n ph tussen 6 en 7 moet die mengsel gespuit word sodra dit voorberei is en moet dit nie vir langer as twee ure in die tenk gelos word nie. Wanneer die ph-vlakke hoër as 7 is, moet n buffer bygevoeg word. Mesotrioon, byvoorbeeld, begin ontbind teen ph >4, en raak onstabiel in neutrale en alkaliese toestande. Neem dus altyd die water-ph in ag wanneer plaagdoders toegedien word en pas die ph aan deur n gepaste buffer te gebruik. Waterhardheid Alle waterbronne bevat opgeloste minerale soos kalsium, magnesium en yster. Anders as gesuspendeerde vaste stowwe, sak hierdie minerale nie af in die water nie. Die minerale in water is ook verantwoordelik vir die smaak van die water. Waterhardheid word in dele per miljoen gemeet en uitgedruk as die hoeveelheid kalsium- en magnesiumione in die water. Hoe hoër die konsentrasie, hoe harder is die water. Water word sag wanneer kalsium- en magnesiumione vervang word met natrium- en kaliumione. Dele per miljoen (Ca en Mg) Wêreldgesondheidsorganisasie waterklassifikasie Sag Redelik hard Hard >800 Uiters hard Plaagdoders het n negatiewe lading en verbind met die positief gelaaide ione in harde water. Die gevolg van hierdie interaksie is molekules wat nie in staat is om die teiken binne te dring nie, die teiken stadig binnedring of bloot uit die oplossing presipiteer. Bymiddels soos ammoniumsulfaat verhoog die doeltreffendheid van die produk wanneer glifosaat toegedien word, aangesien dit met die ione verbind en sodoende ongewenste interaksie met die glifosaat voorkom. Water wat kalsium en magnesium bevat, kan die doeltreffendheid van glifosaat, 2,4D Amien, fluazifop, MCPA en verskeie ander insek- en swamdoders kniehalter. Dit is ook baie belangrik om te weet dat daar geen korrelasie tussen waterhardheid en ph bestaan nie. Dié twee probleme moet dus afsonderlik benader word. Gesuspendeerde vaste stowwe Water se kleur is gewoonlik n aanduiding van die hoeveelheid gronddeeltjies en organiese materiaal wat dit bevat. Die teenwoordigheid van gronddeeltjies en organiese materiaal word troebelheid, of troebel water, genoem. Sommige plaagdoders is meer sensitief vir troebelheid as ander. n Belangrike eienskap van plaagdoders is hul vermoë om aan gronddeeltjies te bind. Dit is n noemenswaardige aanwyser wanneer dit by die uitloging van chemikalieë kom. Grond se sorpsiekoëffisiënt (Kd) en organiese koolstofsorpsiekoëffisiënt (Koc) is aanwysers van hoe sterk n plaagdoder aan gronddeeltjies en partikels wat in water gesuspendeer is, sal bind. Onkruiddoders met n hoë Kd en Koc bind stewiger aan gronddeeltjies in water. Water wat gronddeeltjies en organiese materiaal bevat, is bekend daarvoor dat dit onkruiddoders wat dikwat, parakwat en glifosaat bevat, deaktiveer. Skoon en helder water moet altyd gebruik word, veral wanneer bogenoemde produkte toegedien word. Opsomming Maak altyd n punt daarvan om skoon en helder water te gebruik. Die water-ph speel n vername rol en moet dienooreenkomstig aangepas word. Waterbronne behoort gereeld getoets te word om te verseker dat water van hoogstaande gehalte gebruik word en toedieningsprobleme voorkom word. 12 GROEI LAEVELD AGROCHEM 13

9 CROP PROTECTION Lock down your spray investment See next page for two brilliant free gifts when ordering 1,000L of Interlock Off-target spray has been an issue in crop protection for quite a few years. Recent developments in chemistry, spray techniques and equipment, however, provide multiple strategies to deal with the problem. By Brian de Villiers Product Manager: Adjuvants Villa INTERLOCK provides a solution INTERLOCK is a unique, new-generation adjuvant that reduces the volume of driftable fine droplets in spray applications. It locks in deposition and depth of canopy penetration, while locking out drift. Pest control is increased and therefore it has a direct positive effect on yield. Advantages of using INTERLOCK New technology in South Africa. Reduced spray drift and evaporation, increased canopy penetration and deposition. Easy to use and a low use rate. Does not increase the viscosity or incompatibility of the spray solution. No change in the spray pattern of nozzles. INTERLOCK Can be used with any spray nozzle, including the air-induction versions. Does not shift the droplet spectrum to ultra-coarse droplets that are prone to bounce and run-off, but rather works on the small droplets, making them slightly larger. INTERLOCK has been used successfully in the United States and is poised to change the local crop protection market in South Africa for good. It works effectively with fungicides, herbicides and insecticides. INTERLOCK will lock down your spray investment, lock out drift and lock in improved coverage and effectiveness! A key in controlling drift is to use best management practices, from very basic to more advanced practices. For instance, a simple part of spraying is calibration. Even the best units need fine-tuning before they actually hit the field. Nozzle selection is also an important aspect because different nozzles produce different droplet sizes. For optimised pesticide efficacy, different nozzles should therefore be used with different pesticide applications. Applicators also need to make sense out of which adjuvants are required with application and how to best use them. Adjuvants are designed to provide significant benefits to applicators by improving pesticide spreading, wetting, canopy and leaf penetration, and adhesion. All are key to effective pesticide coverage. When used properly, they help pesticides to perform at their maximum efficacy. The disadvantages of driftable fine droplets The loss of fine droplets due to drift is a significant contributing factor to poor pesticide efficacy. It has four main disadvantages, namely: 1. Decreased coverage on target weeds/crops. 2. Decreased droplet penetration lower down in the crop canopy. 3. Increased evaporation of fine droplets. 4. Drift and possible herbicide damage to non-target crops. A large percentage of pesticide sprays may be lost due to drift and evaporation of fine droplets. This has a direct influence on production costs and crop yield, mainly through: Loss of the pesticide in the crop target area, and possible damage to non-target crops. More competition from weeds, less insect and disease control, all of which have a direct negative impact on crop yield. Multiple pesticide applications, with all of the associated costs. Advantages Excellent coverage Low droplet bounce Disadvantages Very high air evaporation Quick drying time on leaf Very high drift potential Poor canopy penetration Advantages Very good coverage Low droplet bounce Good efficacy for contact pesticides Disadvantages High air evaporation Fast drying time on leaf High drift potential Moderate canopy penetration Droplet size makes a difference Advantages and disadvantages of different droplet sizes* Equivalent droplet volume in each quadrant Advantages Good coverage Medium evaporation Low drift potential Good canopy penetration Favourable drying time on leaf Good efficacy for systemic pesticides * Relative comparisons. Results vary depending on environment, products included, adjuvants, canopy characteristics, and other factors. Disadvantages Some droplet bounce/spatter Advantages Very low evaporation Very low drift potential Good canopy penetration Long drying time on leaf Disadvantages Low coverage High droplet bounce/spatter Reduced efficacy for many pesticides Registration details: Interlock Reg. no. L 10254, Act/Wet no. 36 of/van Registration holder: Winfield Solutions Registration Holdings (Pty) Ltd. Co. reg. no. / Mpy. reg. nr. 2015/312008/07. PO Box / Posbus 10413, Aston Manor, Tel: GROEI LAEVELD AGROCHEM 15

10 QPNO=sáää~=fåíÉêäçÅâ=^Ç=i~åÇÄçì=tÉÉâÄä~ÇKéÇÑ===N===OMNULMSLMT===VWNT=^j ONTMOET Riaan Maartens Besigheidsontwikkelingsbestuurder, Laeveld Agrochem Area: Limpopo en Mpumalanga QPNO=sáä ~=fåíéêäçåâ=^ç=i~åçäçì=té âää~çkéçñ= N= OMNULMSLMT= VWNT=^j Bestel 1,000L of meer INTERLOCK en ontvang n gratis SPUITSAK ter waarde van R10,000 >> Geldig to 31 Aug 2018 Slegs deur Laeveld Agrochem + PLUS EEN GRATIS SEIL-SAFARI (bl 28) bootreis kaartjie per 1,000L aankope Maksimum 4 kaartjies, nie oordraagbaar nie, standaard kajuit Vertel ons meer van jouself en waar jy vandaan kom? Tzaneen verhuis, waar ons vandag nog steeds woon. Dit was nogal n aanpassing om die plaaslewe vir n formele korporatiewe loopbaan te verruil, maar dit het my n goeie geleentheid gegee om die bedryf beter te leer ken en kontakte op te bou. Wanneer ek terugdink aan my kinderdae, is Ficksburg se Kersiefees en die sneeu op die Malutiberge van my oudste herinneringe. Ons het na my pa se aftrede uiteindelik in Pretoria gevestig, waar ek my matriekjaar aan Hoërskool Waterkloof voltooi het. Wat is jou passie in die lewe? My pa was in die bankwese en in daardie jare is hulle nogal baie verplaas. Ons het omtrent elke drie jaar na n nuwe dorp verhuis, waaronder Kakamas in die Noord-Kaap en Ficksburg in die Vrystaat sekerlik van die interessantste plekke was. Ná skool het ek aanvanklik ingeskryf vir n graad in Veekunde aan die Universiteit van Pretoria. Insekte was egter altyd een van my groot belangstellings en nadat ek my eerste jaar voltooi het, het ek besluit om my studierigting na Entomologie te verander. Ek wou egter my horisonne verbreed en het ook n graad in Natuurlewebestuur voltooi. Terwyl ek studeer het, het ek vir die universiteit se Miskruier-Navorsingsinstituut gewerk, en ek het elke vakansie die land platgery om vir hulle opnames te doen. Hierdie sakgeld het my later handig te pas gekom om n verloofring aan te skaf vir n meisie wat saam met my studeer het. Ek en Sonja is getroud kort nadat ek met my eerste werk by Zebediela Sitrus begin het. Na Zebediela het ek by Schoeman Boerdery buite Marble Hall vir ʼn hele paar jaar as n Entomoloog gewerk. Dit is hier waar my passie vir sitrusboerdery regtig begin het. Dit was goeie jare en ons twee dogters, Michelle en Vicky, is ook in daardie tyd gebore. Ek het die boerdery later verlaat om die landbouchemiese bedryf te betree en vir Bayer CropScience te gaan werk. Ons gesin het daarom na die immergroen omgewing van Behalwe vir insekte en boerdery, het ek oor die algemeen n passie vir enigiets wat met die natuur te doen het. Gelukkig deel my gesin ook hierdie belangstelling en daarom probeer ons soveel as moontlik tyd in die veld deurbring om te kamp, voëls te kyk, plante te leer ken en sommer net te ontspan. Dit is immers die enigste plek waar n mens regtig rus vir jou siel kan kry. My liefde vir die natuur het ook aanleiding gegee tot n passie vir fotografie iets waaraan ek graag tyd, en ongelukkig geld ook, spandeer. Verder hou ek van visvang, doen n bietjie houtwerk en kweek graag inheemse bome. Jy het onlangs by Laeveld Agrochem begin werk. Wat is jou toekomsvisie? Ek het Laeveld Agrochem leer ken as n dinamiese landbouchemiese verspreider, met geweldig baie kennis en ervaring. In n vinnig veranderende bedryf waar die uitdagings daagliks meer word, glo ek dat tesame met hierdie kennis en ervaring, uitnemende diens, goeie kliënteverhoudings en sterk etiese waardes uiteindelik die deurslag gee tot sukses. Ek dink dit is hier waar Laeveld Agrochem onderskei word van ander chemiese verspreiders. Dit is vir my n opwindende vooruitsig om betrokke te raak by n maatskappy wat regtig die potensiaal het om n positiewe verskil te maak in die Suid-Afrikaanse landbou en ek hoop dat my insette daartoe sal bydra. LAEVELD AGROCHEM 17

11 PLANTVOEDING TerraMAX se bydrae tot landbou Deur Carl van Heerden BScAgric UP, Hoof Agronoom (Groente) Agri Technovation Volgens inligting wat beskikbaar gemaak is deur die Verenigde State se Departement van Landbou is, is daar 1 biljoen bakterieë en 1,6 km se swamdrade in n teelepeltjie gesonde, biologiese aktiewe grond. Grond is dus n lewende medium, en net soos enigiets wat lewe, is dit nie immuun teen uitwissing nie. Die organismes wat in grond gevind word, is belangrik omdat hierdie organismes kan bydrae tot die fisiese, chemiese en biologiese eienskappe van grond. Volgens statistiek wat in n artikel deur Time Magazine vermeld word, verloor die aarde grondvolume teen tussen 10 en 40 keer die tempo wat die aarde dit natuurlik kan aanvul. Nog n feit wat in ag geneem moet word, is dat nie al die grond op die aarde lewensvatbaar is vir landbou nie. Van die 13 miljard hektaar grond op die aarde kan minder as die helfte vir landbou gebruik word. Van hierdie helfte is slegs ongeveer 1,4 miljard hektaar geskik vir die aanplanting van gewasse. Om hierdie rede, as produsente wat die grond konstant benut en bewerk, is dit van kardinale belang dat ons die grondlewe bewaar. Om gesonde grond te behou is baie belangrik - vir landbou, vir ekosisteme en vir die mensdom. Volhoubare landboupraktyke kan die antwoord wees Waar onvolhoubare of oneffektiewe landboupraktyke bygedra het tot verswakde en oorbewerkde grond, kan nuwe, volhoubare en effektiewe landboupraktyke en -produkte nou die antwoord wees. Daarom glo Agri Technovation in die belangrikheid van natuurlike produkte, soos TerraMAX, en die positiewe bydrae wat dit maak tot die Suid-Afrikaanse landboulandskap. Deur TerraMAX deel te maak van ʼn boer se bestuurspraktyke, dra ʼn boer by tot die volhoubaarheid van landbou. TerraMAX is n natuurlik vervaardigde wortelgroeistimulant en biologiese grondverbeteraar wat n 100% natuurlike produk is. Dit word vervaardig uit organiese ekstrakte teen n omgewingstemperatuur en bevat n reeks plantgroeireguleerders tesame met voordelige organismes. Hierdie organismes help die plant om voedingstowwe op te neem en om n gesonde wortelrisosfeer te skep. n Plant aktiveer organiese sure wat afgeskei word, wat dan mikroörganismes stimuleer in die grond, en meer belangrik rondom die plant se wortelsone.worteluitslae en gemeenskappe van mikroörganismes verbeter die oplosbaarheid en opname van nutriënte deur as n buffer teen skadelike bakterieë en swamme op te tree. Deur die kombinasie van wortelgroeistimulante met voordelige mikroörganismes, kan TerraMAX n ideale wortelsone skep vir optimale opbrengs en plantgesondheid. Die risosfeer, die gronddeeltjies in die onmiddellike area rondom ʼn plant se wortels, bevat op sy beurt baie bakterieë en mikroörganismes wat voed op die proteïene en suikers wat deur die wortels vrygestel word. Hierdie simbiose lei tot meer komplekse interaksies, wat plantegroei en mededinging vir hulpbronne positief beïnvloed en n gesonde plant tot gevolg het. Die biologie agter die produk TerraMAX se vervaardiging behels die verwerking van ʼn ekstrak van erdwurm mis op n kommersiële vlak. Dit stel die boer in staat om voordelige mikroörganismes en natuurlike plantgroei stimulante wat in erdwurm mis voorkom weer terug te kry op sy lande. Dit is ʼn produk wat deur besproeiing toegedien kan word, sowel as invoor toedienings. Sukses en volhoubare boerdery is moontlik Deur volhoubare boerderypraktyke te implementeer en TerraMAX oor ʼn tydperk te gebruik kan produsente die herstel van hulle grond begin verwag. Goeie grond lei tot goeie en gesonde gewasse. Dus sal die grond-ekosisteem en die boerdery as geheel voordeel put uit die verbeterde grondlewe. Beter grond, meer effektiewe waterbestuur, beter wortelontwikkeling en n toename in die beskikbaarheid van voedingstowwe, is ʼn formule wat positief bydra tot die volhoubare winsgewendheid van jou grond. TerraMAX is n baie effektiewe manier om terug te gee aan die grond - die lewende materiaal wat eeue lank landbou onderhou het. Vir meer inligting kontak jou naaste Laeveld Agrochem-agent of Agri Technovation landboukundige GROEI LAEVELD AGROCHEM 19

12 CROP PROTECTION GF-120 Aerial baiting By Johan Janse van Rensburg and Aty Burger Corteva AgriScience Agriculture Division of DowDuPont Aerial application of GF-120 is by far the most effective way to combat fruit-fly populations over huge areas at once. Treating huge areas in one operation has a long-lasting effect on fruit-fly numbers due to the slow population recovery thereafter. It can take up to four to ten times longer for population numbers to recover to the same level as before application, depending on the fruit-fly numbers at the time of application, the size of the treated area, topography and vegetation. Due to its low-risk profile, GF-120 is the best choice for aerial application, with a 0-day PHI on apples, pears, plums, nectarines, peaches, grapes, avocados, tomatoes and peppers. On all other crops the PHI is one day. GF-120 NF rate for aerial application 1.0L/ha applied in 1 3 litres of water (e.g. 1.0L GF-120 NF + 2L water is applied in 3L mixture per hectare). Requirements Aircraft equipment should be adjusted to meet the requirements for aerial application of GF-120. Guidelines for aerial application Droplet size Every effort should be made to apply droplets as close to the optimum spectrum as possible. The optimum droplet size for aerial application of GF-120 NF is between 800 and 3000 microns (0.8 3mm in diameter). (Figure 1) Airspeed is the most important factor in droplet size production. Lower flying speeds will produce larger droplets. Helicopters operated at 80 to 120km/hr (50 to 75mph) will produce much bigger droplets than fixed-wing piston engine aircraft. A fixed-wing aircraft operating at speeds between 150 and 225km/ hr (approximately 90 to 140mph) will result in a higher proportion of smaller droplets and a reduction in VDM, depending on the airspeed and bait dilution. The higher concentrations of GF-120 in water will increase viscosity and thus droplet size. Straight-stream nozzles (Figure 2) orientated to spray in the direction of the airflow (backwards) are the most appropriate nozzle types to achieve larger droplets. Flat-fan or hollow-cone tips (hollow-cone spray pattern) are not suitable and should not be considered. Figure 1: Ideal droplet size and distribution. Orifice diameters of 3 to 6mm are the most appropriate, depending on the operating speed, spray mix, volume rate and number of nozzles required. The higher the operating pressure with straight-stream nozzles, especially with fixed-wing aircraft, the bigger the droplets will be. To provide a more direct flow to the nozzles, the filter between the pump and spray boom can be removed, providing only clean water or pre-filtered water is used for mixing. Nozzle types for aerial application The most efficient nozzles to use with fixed-wing aircraft are 15 to 25cm long open stainless-steel tubes. These nozzles can be custom made by using stainless stock tubing with appropriate orifice (4 to 6mm). The tube is pressed into a modified standard spraying system brass-base machined (drilled and reamed) to accommodate the press fit. The nozzle is then attached to the standard hydraulic sprayvalve body with the large standard brass nut. D-type hollow-cone nozzle tips without core could also be considered, providing the orifice diameter is within the above-mentioned range. These tips will require a 2 to 3mm thick washer as a spacer to secure the nozzle tip within the cup nut. Atomising equipment can be considered with smaller fixed-wing aircraft operating at a lower speed than the bigger turbo-driven aircraft, providing the atomisers are adjusted to low revolutions, resulting in bigger droplets. 200mm stainless steel tube with 6mm orifice Figure 2: Example of nozzle for aerial application. The number of nozzles may differ from two to six per wing, depending on the required volume. All nozzles should be placed within less than 75% of the wing span for fixed-wing aircraft and 90% of the rotor span for helicopters. Spray height and swath width The effective spray height for fixed-wing aircraft will depend on the type of aircraft, required swath width and type of nozzles used. The bigger droplets will narrow the normal calibrated swath width of aircraft flying at a normal operating height. Aircraft fitted with hydraulic valve straightstream nozzles should maintain an operating height between 15 to 20m above the target area. The application swaths can be increased, but never more than double (two times) the calibrated swath width as for normal cover application. Aircraft fitted with rotary atomisers should maintain an operating height of 8 to 12m above the target area, with a swath width not in excessive of 1,5 times the calibrated swath width as for normal cover application. Aircraft should be calibrated accordingly. With GF-120, size matters. Big droplets run off, causing sooty mould development. When the droplets are too small, they will dry out too fast. A dry bait is a non-bait. Moist droplets release volatiles that attract flies. Once dry, there are no attractive fumes and the droplets are useless. Do not cut the dose. At least 1L GF-120 is needed per hectare to ensure optimal efficacy. The dose was scientifically determined to provide optimal attraction to fruit flies, and deliver the right amount of toxicant to flies. No application technique is exempt from this dose. For more information contact your nearest Laeveld Agrochem-agent, or visit 20 GROEI 21

13 Why your soil type should determine your cultivar and rootstock choice By Marnus Ferreira, MSc Geology UP, Senior Soil Scientist and Johan de Vries, BScAgric Plant Production and Soil Sciences UP, Head Hortologist (Citrus & Table grapes) Agri Technovation As a producer, soil is your most precious resource. Throughout history, our relationship with soil has determined our ability to cultivate crops and influenced the success of civilisations. This relationship between humans, the earth, and food sources affirms soil as the foundation of agriculture. This is why soil is the blueprint of your farm that should form the basis of all your production planning and development. In conjunction with water availability, it is the two essential primary resources that you pay for when purchasing or developing a piece of land. Consequently, soil potential and the effective management and use thereof are the main driving forces behind any successful farm. According to the Department of Agriculture, the growth, development and production of a plant depend on the physical characteristics of the soil such as drainage; density; texture; water-holding capacity; structure; soil depth; the homogeneity of the profile; erodibility; and the degree to which water can infiltrate the soil. These characteristics differ in the various soil types. A farm s soil type, therefore, influences many aspects of farming including, but not limited to, irrigation; drainage; soil preparation; crop suitability; plant-available water capacity; cultivation method etc. However, when it comes to perennial crops it is more complicated than simply choosing the highest potential soil. This article will focus on the importance of managing these factors effectively for the production of citrus. Citrus and perennial crops There are few perennial crops that exhibit such a wide variation, with regards to cultivar and rootstock preference of soil types, as citrus. Two cultivars could be suited to completely opposite soil types, but when planted on the wrong soil type, both will produce suboptimal yields. Perennial crops are a long-term investment and, therefore, demand an educated decision to attain maximum returns. At the cost of orchard development, the farmer can t afford to make an uninformed decision. Certain factors, such as a rock or gravel layer, a mottled clayey soil or a sandy mottled layer could, however, limit the normal spread of the roots. Citrus is one of the perennial crops that has seen a remarkable surge in market value in recent years. However, the price for lemons has taken a dip of late, which once again highlights the importance of maximum productivity and yield. The best soil for citrus Cultivars are genetically prone to vary in behaviour to one another. They differ regarding the timing of phenological activity, their nutritional needs, watering requirements etc. The same holds true for soil type. Different soil types form due to a variance in formation conditions. These conditions are influenced by a host of factors such as parent material (the rock from which the material weathered); climate; topography; vegetation; biological activity etc. South African soils have an immense amount of variation over short distances. These conditions can vary to such an extent that three or more different soil types are found within a single 1 ha block. What this means is that different soils have different prevailing conditions, which means that the roots experience specific conditions in a certain soil type. Therefore, just as the different cultivars have different terrestrial requirements, their rootstocks also have different subterranean preferences. When confronted with a limited amount of plantable hectares, choosing the most suitable cultivar and rootstock for your soil type becomes even more important. Once the farmer has decided on citrus as the crop, the next step is to identify a selection of cultivars depending on the intended export market and other geographical factors; the time of ripening; location; micro-climate; water availability etc. All of these are essential factors in the eventual success of the endeavour, but none more so than the fundamental matching of the cultivar and rootstock with the correct soil type. Certain soil types are much better suited to specific cultivars than others. Citrus can be grown in a wide range of soil types provided they are well drained. Fertile, well-aerated soils with a ph of between 6 and 6,5 are ideal. In a few instances, the highest potential soil type could be a poor choice for some cultivars. That is why we don t only refer to the potential of the soil when choosing a cultivar, but rather to the crop or cultivar suitability of that soil. Lemons and lower potential soil In the case of lemons, the highest yield is typically reached on lower potential, shallow, often rocky, leached soils. If lemons are planted on high potential soils, their vegetative growth is so vigorous that it overpowers reproductive growth. Lemons need to experience a certain amount of stress to achieve maximum fruit production and choosing the correct soil type will make that significantly easier. >> 22 GROEI LAEVELD AGROCHEM 23

14 Why your soil type should determine your cultivar and rootstock choice from previous page FuelMaster Diesel storage and dispensing solutions Save money and time However, it is vital to choose the correct type of lower potential soil for lemons - not just any soil that has produced relatively mediocre results for other crops in the past, i.e. choosing the soil with the highest cultivar suitability. Drowned soils, for example, could have seemingly similar topsoil to the abovementioned soils, which might be deemed adequate, but because of the anoxic conditions in the subsoil, it will lead to loss of trees and poor growth in the long term. The same holds true for the choice in rootstock - the rootstock that best suits the physical conditions of the soil must be chosen. For example, let s compare two relatively common rootstocks Swingle Citrumelo and Rough Lemon. Relating tolerance levels to moisture levels shows that Swingle Citrumelo is very tolerant, whereas Rough Lemon is sensitive to excessively wet soils. It is analogous for susceptibility to Phytophthora Rough Lemon is susceptible, whereas Swingle Citrumelo is very tolerant. Thus, determining where on the farm the wet soils are and choosing the appropriate rootstock for those areas can mean the difference between success and failure. It is as simple as that. Once the soil classification of the project area is complete, an informed decision on block layout can be made. The positioning of cultivars is determined by the produced map that clearly shows the areas of highest crop/cultivar suitability. These blocks are positioned to maximise the coverage of highest crop/cultivar suitability and homogeneous areas. Block layout is, therefore, made based on soil type, a host of soil physical properties and the cultivar and rootstock suitability of that soil. Informed decisions lead to success The soil physical properties that are identified through soil classification determine the potential of the soil and ability as well as the extent to which the soil exchanges oxygen, nitrogen and other gases with the atmosphere. Soil physical properties also determine the infiltration of water, which directly influences the choice of irrigation drip or micro; single, double or triple drip lines; low- or high-volume drip lines etc. Furthermore, it determines the plant-available water capacity, depth of root development, the method of soil preparation, any potential drainage installation and much more. Only when combining all of these physical properties through soil classification can an informed and calculated decision be made with regards to cultivar and rootstock choice. The more information that is available to you, the easier it is to make the correct decision. At the end of the day, it s all about minimising risk, increasing productivity and yield while reducing management intensity. Creating a block layout and choosing your cultivar and rootstock according to the blueprint of your farm is the only sure way to long-term success. Available from litres The TruckMaster range has been specifically designed for the safe transportation of diesel fuel. This robust, portable solution offers users the ultimate convenience by allowing them to refuel remotely on-site. Available from litres The Kingspan FuelMaster range offers a robust and convenient on site storage solution. This range has been specifically designed for the secure storage, dispensing and protection of diesel fuel. For more information contact Laeveld Agrochem or Agri Technovation. For more information: Pierre van Niekerk Phone: pierre@vecto.co.za Working Together 24 GROEI LAEVELD AGROCHEM 25

15 LAEVELD AGROCHEM SE LANDBOU April 2018 Wat n belewenis!!! TERUGVOER VAN SEIL-SAFARI 2018 Beste week van my lewe! Dis al hoe ek die eerste landbouskou op water in een sin kan opsom. Daar was letterlik geen oomblik van verveling nie en die Laeveld Agrochem-span het uit hul pad gegaan om aan elkeen se behoeftes en belangstelling te voorsien. Ou vriende wat mekaar weer raakloop, grappies, gevoel van opwinding en verwagting na iets groot was aan die orde van die dag. Die MSC Sinfonia personeel was vriendelik en bekwaam en die kos en lemonade wat 24 uur beskikbaar was, was uit die hoogste gestoeltes. Wat egter vir my uitgestaan en bygebly het van Seil-Safari, is dat die bootvaart mense van dieselfde taal, kultuur en houdings byeen gebring het. Die vermaak en die sprekers was nommerpas, daar is beide met ons intellek en ons hart gepraat. Wonderlik veral is die unieke humor en spontaniteit tussen die passasiers en na twee dae, was almal sommer vriende. Wat my veral moed gegee het, is die vasberadenheid van die boere om onder moeilike en onsekere omstandighede, standvastig en doelgerig te bly. Die boere WIL ons land laat werk en is bereid om op te offer en te help te midde van politiese en sosiale uitdagings...gerugsteun deur ʼn ongelooflike sterk geloof in God en dat Hy altyd Sy wil laat geskied. Dankie Laeveld Agrochem dat ons as boere en vennote, na die vaart weer met ʼn hart vol beloftes en geesdrif gelaat is. Ons is gereed vir die volgende een. Span die seile! Van ʼn bevoorregte passasier. LAEVELD AGROCHEM 27

16 SEIL-SAFARI 2019 Landbouskou op water Seil-Safari 2018 op die MSC Sinfonia was die eerste landbouskou op water gewees, en wat n belewenis! Volgende jaar span Laeveld Agrochem die seile saam met Landbouweekblad en VBK, dit beloof om n ervaring duisend te wees. LANDBOUSKOU OP WATER Landboukundige-sprekers Familie vermaak 1-5 April 2019 OP DIE MSC MUSICA NA POMENE, MOSAMBIEK Beide Landbouweekblad en VKB vier hulle 100 jaar bestaan en dit maak hierdie byeenkoms nog meer spesiaal. Wêreldklas sprekers en landboukundiges sal voorleggings aanbied en selfs beskikbaar wees vir persoonlik gesprekke na die tyd. Daar word weer top kunstenaars en uitstekende sprekers beplan vir vermaak en motivering-sessies. Kunstenaars soos Touch of Class, Andries Vermeulen, Donnalee Robberts en vele meer. Die MSC Musica is groter en het meer kajuit spasie, met lekker etes, heeldag pizza, baie ontspanning en n eiland uitstappie is hierdie n week wat jy nie moet misloop nie! MSC Sinfonia van 2018 was baie lekker, maar die MSC Musica vir 2019 is 50% groter, beter en so te sê splinternuut - alles gaan lekkerder wees! Seil-Safari program vir die week (hierdie is net om idee te gee en mag verander) Maandag Gaan aanboord by Durban hawe Vestig in kajuit Sail-away party op die dek Spesiale aandvermaak in teater Dinsdag Oggendpraatjie(s) Ontspanning & vermaak Middagpraatjie(s) Spesiale aandvermaak in teater Woensdag Oggendpraatjie Dagbesoek aan Pomene Middagpraatjie(s) Spesiale aandvermaak in teater Donderdag Besoek uitstallers Konferensiedag / sprekers Spesiale aandvermaak in teater VRYDAG Oggend, arriveer terug in Durban hawe Stuur n e-pos na seilsafari@laeveld.co.za om op die lys te wees vir die openings-aanbiedinge! MOENIE DIE BOOT MIS NIE 28 GROEI LAEVELD AGROCHEM 29

17 Spaar hiermee genoeg vir n paar kaartjies op die 2019 Seil-Safari Landbouskou bootreis Ons doen VERTROULIKE indirekte belastingondersoeke vir jou besparings. Geen besparing Geen fooi! Geoutomatiseerde dieselrabatstelsel GELEENTHEDE Tax Recoveries bied die geleentheid om n oorsig te doen van die produsent se transaksies rakende Indirekte Belastings BTW, Dieselrabatte, moontlike belastingbesparingsop personeel ensovoorts. Ons hanteer die hele proses met byna geen ontwrigting op die produsent se perseel nie. Eis moeiteloos jou regmatige belastingrabat op diesel verbruik FMSolutions (FMS) is die verskaffer van n brandstofbestuurstelsel en geoutomatiseerde dieselrabatstelsel vir boere, brandstofdepot-eienaars, groot vervoermaatskappye en myne. Geoutomatiseerde dieselrabatstelsel FMS het die behoefte aan n bekostigbare, gebruikersvriendelike, elektroniese stelsel geïdentifiseer, wat brandstofverbruik monitor en daaglikse aantekeningsrekords verskaf. FMS is n wolk-gebaseerde (cloud-based), gebruikersvriendelike stelsel wat lewendige bestuursdata bied. Logboek FMS voldoen aan die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID of dan SARS) se dubbele logboekvereistes, naamlik: n Logboek vir die diesel-stoorfasiliteit. n Logboek vir elke voertuig. Met hul geoutomatiseerde implementidentifiseringstegnologie outomatiseer FMS albei hierdie logboeke. FMS identifiseer outomaties watter implement gehaak is en sal rapporteer oor die hoeveelheid diesel verbrand, waar dit verbrand is en watter aktiwiteit die voertuig verrig het. Die SAID kan n mens se eise vir tot vyf jaar nadat dit ingedien is, evalueer, en met FMS sal jy die nodige inligting kan verskaf om jou eis te staaf. Weens verskeie redes, onder andere wetsveranderinge, interpretasies van die wette en kundigheid van personeel, mag daar geleenthede wees waar die produsent nie noodwendig alle voordele tot sy beskikking verkry nie. Hierdie besparings word opgespoor en verkry. KOSTES Tax Recoveries werk op n gebeurlikheidsbasis, dus is daar nie n uurlikse fooi nie. Dit beteken dat daar geen fooi is indien ons nie besparings verkry nie. Die produsent en Tax Recoveries deel op n ooreengekome basis, slegs as daar besparings deur die Tax Recoveries span bewerkstellig word. TEN SLEGSTE kry u dus gratis bevestiging dat u sake in orde is, en dat alle voordele wat SARS aan produsente bied, reeds benut is. RISIKO Daar word n vertroulikheidsooreenkoms tussen Tax Recoveries en die produsent geteken. Die inligting word met niemand gedeel nie en word die produsent se privaat eiendom. U kan ons vertrou met u inligting en die fokus is slegs op addisionele eise of besparings. Hierdie is n taak vir spesialiste wat heeldag net hierop fokus. Kontak ons gerus. Skandeer en kyk video: pkab3rgbxpm Seil-Safari 2019 Promosie FMS maak n R 5,000 bydrae tot jou en jou gade se bootreis- kaartjies as jy n kontrak met ons sluit voor einde Augustus Terme & voorwaardes. Promosie kode SS19 Seil-Safari 2019 Promosie Tax Recoveries maak n R 10,000 bydrae tot jou en jou gade se bootreis-kaartjies as jy n kontrak met ons sluit. Terme & voorwaardes. Promosie kode SS19 30 Vir meer inligting: Lourens Oosthuizen: , lourens@fmssolutions.co.za Landlyn: (012) T: Heinrich Möller / E: info@taxrecoveries.co.za W: 31

18 OES-OPTIMALISERING Taktiese snoei by sitrus Deur Ernst de Beer M.Sc. (Omgewingsbestuur) NWU Pukke, AVCASA A2024, BASOS A0011 Besigheidsontwikkelingsbestuurder, Laeveld Agrochem Die meeste boomgewasse vereis gereelde snoei as deel van noodsaaklike opbrengs-onderhoud deur groeivernuwing. Tradisionele snoei is in die verlede as n eenmalige aksie beskou, wat as n standaard praktyk na oes sou plaasvind om bloot lig in die boom se binneruim te verskaf. Die Draende Wiel - Otto Frielingsdorf Op die wiel Op die speke Optimale sitrusproduksie vereis tradisionele en doelgerigte snoei, wat die volgende behels: 1. Verwydering van alle droë hout. 2. Verwydering van alle takke wat kruis, aangesien sulke takke dra-spasie inkort. 3. Soom-snoei van alle bome wat verhoed dat vrugte te naby aan die grond hang. 4. Bring boomhoogte onder beheer deur toppe in die naaste groot mik af te saag. 5. Onderhou ry-toegang vir trekkerverkeer deur die toegangspaaie oop te snoei. 6. Beheer en bestuur apikale dominansie deur groeikrag met taktiese snitte te kanaliseer. 7. Onderskei tussen sekere kultivars en hanteer kultivar-groeperings apart wanneer doelgerigte snoei toegepas word. Met aggressiewe snoei kan tot 35% van n boom se blaarkap verwyder word. 8. Snoei moet direk na oes plaasvind, verkieslik nog in dieselfde week. Snoei wat onmiddellik na oes plaasvind, het meer reproduktiewe hergroei tot gevolg, teenoor snoei wat te laat na oes plaasvind en meer vegetatiewe hergroei veroorsaak. 9. Snoeireaksie in die vorm van hergroei moet gedurende die somermaande bestuur word deur lote te selekteer en te spasieer. Sulke aksies moet baie vroeg plaasvind, terwyl ongewenste lote nog sag is en maklik met die vingers afgevryf kan word. Hieronder word snoei, naas besproeiing en grondvrugbaarheid, as die belangrikste produksiefaktor uitgebeeld. Produksiefaktore uitgebeeld in volgorde van belangrikheid, van onder na bo. Nules Clementines in die Gouda-gebied, wat onmiddellik na die vorige oes aggressief doelgerig gesnoei is, het positief gereageer deur n goeie vrugset van gewenste vruggrootte te lewer (middel Januarie geneem). Hierdie diagram beeld die tekort aan binnevrugte uit wanneer die buitenste blaarkap verdig het. Korrekte snoei bring die volgende voordele: 1. Beter lig-huishouding, wat bome optimaal laat fotosinteer met die doel om meer koolstof uit die atmosfeer te bind en natuurlik die skepping van koolhidrate. 2. Minder windskade op vrugte as gevolg van minder droë hout in boom se blaarkap. 3. Minder windskade wanneer vrugte op sterker takke nader aan die hoofraam gedra word. 4. Minder na-oes patogene wat op droë hout sou oorwinter. 5. Beter lugvloei, wat verskeie voordele bring, soos vrugte wat vinniger afdroog en vroeër in die dag gepluk kan word. Minder stamen blaarsiektes word ook waargeneem. 6. Optimale verhouding tussen plantmateriaal en opbrengs. Hierdie diagram toon hoe goeie gehalte binnevrugte aan die binnekant van die blaarkap vorm wanneer genoegsame lig en lug deur middel van snoei geskep word. 7. Beter en meer egalige vruggrootte word verkry. 8. Plaagspuitpenetrasie word drasties verbeter wanneer blaarkappe toeganklik gemaak is met die snoei van spuitvensters. Laer spuit-volumes kan gebruik word, terwyl middels boonop doeltreffender gebruik word. 9. Meer vrugte word nader aan die hoofstam en wortels gedra, wat beter interne vruggehalte verseker. 10. Vrugte is meer aan gesonde sonlig bloot gestel, wat aan die vrugte n sterker skil besorg. 11. Bome word weer in staat gestel om reg rondom vrugte te dra, in plaas van slegs aan twee kante wanneer boorde verdig het. 12. Verminderde waterverbruik word verkry met doelgerigte snoei. >> 32 GROEI LAEVELD AGROCHEM 33

19 Taktiese snoei by sitrus vanaf vorige bladsy Doelgerigte snoei speel die afgelope tien jaar n groot rol om verskeie nuwe sitruskultivars se genetiese potensiaal beter te ontsluit. Sekere kultivars is so gevoelig vir snoei dat n korrekte of verkeerde snoei-manipulasie n kultivar kan maak of breek in die mark. THE GIFT OF HEALTH GENESIS Dual Pouch Nutritional Meal CARES GENESIS Dual Pouch is a scientifically formulated drink containing 55 key nutrients. Every 100g contains 100% of your daily requirements for all 12 vitamins. It is quick, easy and designed for: People working in extreme outdoor conditions and have above average nutritional requirements. Anyone needing a quick and easy nutritional meal. Daar moet onderskei word tussen kultivars wat verkies om op ouer hout te dra en kultivars wat verkies om op nuwe groei te dra. Suurlemoene dra byvoorbeeld hoofsaaklik op hout wat ouer is as een seisoen en dus sal drastiese snoei by suurlemoene moontlik n laer opbrengs in die onmiddellike volgende seisoen kan veroorsaak. Snoei is nie n eenmalige aksie nie, maar n deurlopende proses. Dr. Graham Barry Aan die ander kant verkies Nules Clementines weer om op nuwe groei te dra en verskaf dus maklik in die eerste somer na aggressiewe snoei n opbrengsverbetering. Verder moet daar gelet word op kultivars wat apikaal oorheersend is en kultivars wat sukkel om dramateriaal te vorm. Hoe meer groeikragtig n boord is, hoe meer aggressief en doelgerig kan daar te werk gegaan word. Vir meer inligting kontak jou naaste Laeveld Agrochem landboukundige. n Positiewe reaksie is verkry deur doelgerigte aggressiewe snoei op Nules Clementines in die Keisievallei. Foto is 17 Mei geneem deur Gerrit de Kock. Goeie vrugset na Nules Clementines aggressief doelgerig gesnoei is na vorige oes. SQUEEZE SHAKE / MIX TEAR TO OPEN DRINK / ENJOY Ready to use squeeze the twin pack to break the dividing seam, shake it to mix the water and powder, tear open the edge and drink! Product Highlights High in protein and energy Complete balanced, nutrient dense meal Contains 55 essential nutrients Convenient and versatile as a meal or shake Can be mixed with the water provided or milk No refrigeration needed Helps digestion and absorption of important nutrients Free of most common occurring allergens Low GI meal for sustained energy Contains Electrolytes Supports the immune system Vanilla and Strawberry flavours ORDER NOW Contact: Jeanette or jnel@laeveld.co.za ONLY R10 per Dual Pouch or R8 per pouch if you order 10 boxes with 50 packs Enjoy any time of the day or night It is not a supplement, it is a Nutritional MEAL No preparation, no mess 9 month shelf life 34 GROEI

20 Produsente: Hoof Uitvoerende Beamptes oor biljoene Deur Johan Habig M.Sc. Mikrobiologie en Biochemie (Grond) NWU Senior Navorser Mikrobiologie, Microlife Research Centre en Jeancy Mpenge B.Tech Laboratoriumassistent, Agri Technovation Grond is n sensitiewe, nie-hernubare natuurlike hulpbron wat vorm teen n tempo van ongeveer 6-8 cm vrugbare bogrond oor n tydperk van jaar. Dit is nie net n samestelling van verskillende teksture en tipes, en kosbare mikro- en makro-elemente wat plante nodig het om te groei nie dit is met alles rondom ons verbind. Ons kosbare gronde is nog altyd onderhewig aan intensiewe jaarlikse aanplantings (dikwels monokultuur), konvensionele ploegmetodes, verwydering/verbranding van gewasreste en die oormatige toediening van chemiese kunsmis en plaagdoders. Hierdie landboupraktye het tot gevolg dat ons kosbare bogronde onbedek en weerloos gelaat is teen die aanslae van die natuur. As dit in gedagte gehou word dat 10 ton bogrond, eweredig versprei oor n 1 hektaar oppervlak, slegs 2.35 mm dik is, is dit geen wonder dat soveel bohaai gemaak word oor die verlies in bogrond nie. Hierdie verliese in vrugbare bogrond het gevolglik gelei tot grootskaalse verliese in gewasproduksie en dramatiese toenames in onvrugbare grond. Die lewende grond Teenstrydig met die tradisionele siening dat grond slegs n lewelose medium is wat ons landbougewasse regop hou tydens die groeiseisoen, bestaan n gesonde grond uit ontelbare lewendige organismes. Sekere grondorganismes soos erdwurms, kan met die blote oog gesien word, terwyl die grootste lewende gedeelte van grondorganismes so klein is, dat dit slegs deur n mikroskoop waargeneem kan word. Bakterieë is so klein, dat bakterieë op die kop van n kopspeld sal pas; in agt teelepels gesonde grond kan daar meer bakterieë voorkom as wat daar mense op die aarde is! Behalwe vir die meer as verskillende tipes bakterieë wat in een gram gesonde grond kan voorkom, is daar ook bykans meter se swamdrade (-hifes) in n enkele teelepel se gesonde grond Op grond van hulle groottes, kan grondorganismes in vier hoofkategorieë verdeel word, naamlik: Mikroflora (algemene term: mikroörganismes) bestaan uit die kleinstes van die al die organismes: bakterieë wat kleiner is as 2 µm (2 mikrometer = mm) en swamme, wat ongeveer 90% van die totale lewe in die meeste gronde beslaan; Mikrofauna is organismes ( mm) wat die oorblywende 10% van die grondlewe opmaak en sluit protosoë (mikroskopiese eensellige organismes wat, onder andere, mikroflora eet) en nematode (aalwurms) in; Mesofauna (0.1 2 mm in grootte) is hoofsaaklik insekte wat nie kan vlieg nie, soos myte en springtails (springsterte); Makrofauna: (2 20 mm en groter) is organismes soos erdwurms, slakke, en termiete. Soos die gesegde sê: Ken jou vyand. Meeste produsente is ongelukkig grotendeels slegs bewus van die nadelige, siekte-veroorsakende mikroörganismes wat landbougewasse vernietig. In der waarheid bestaan gesonde grond uit beide voordelige en nadelige mikroörganismes wat saamleef in n baie fyn balans. Elkeen van hierdie organismes, groot en klein, het n spesifieke plek en rol in die suksesvolle funksionering van die grond-ekosisteem. Ongelukkig word hierdie baie fyn balans, en gevolglik die manier waarop die grond-ekosisteem funksioneer, negatief beïnvloed sodra intensiewe landbou-praktyke soos ploeg, monokultuur aanplantings, die oormatige gebruik van landbou chemikalieë, en oorbeweiding, toe gepas word. Só n versteurde ekosisteem kan gelukkig mettertyd gered word deur die natuurlike balans in die grond te herstel met behulp van die toepassing van ekologies-vriendelike benaderings wat uiteindelik n toename in gewasopbrengste tot gevolg kan hê en n volhoubare landbou sisteem daar kan stel. n Gesonde grond bevat ongeveer 45% minerale, 25% lug, 25% water, en 5% organiese materiaal per volume grond. Indien hierdie samestelling van elemente fyn gemonitor en onderhou word, kan dit voldoende voeding aan plante en ander grondlewe bied. Soos vroeër genoem, leef en werk goeie (voordelige) en slegte (siekte-veroorsakende) grond (mikro-) organismes saam in n fyn-gebalanseerde en inter-afhanklike grond-ekosisteem. >> 36 GROEI LAEVELD AGROCHEM 37

21 Produsente: Hoof Uitvoerende Beamptes oor biljoene vanaf vorige bladsy In so n fyn gebalanseerde sisteem, hou die voordelige mikrobes die siekte-veroorsakende mikrobes net-net onder die gevaarlike/ siekte-oordraagbare vlak. Funksionering van n grond-ekosisteem Soos in enige gebalanseerde sisteem, bestaan daar n gee en ontvang balans. Die hoofdoel van bakterieë, swamme, giste, aalwurms, honderdpote, duisendpote, miere, ens. is om dooie plante- of dieremateriaal (ook bekend as organiese materiaal) te ontbind/ af te breek. In hierdie proses, word al die komplekse organiese verbindings vanuit die plantmateriaal losgemaak, afgebreek en omgeskakel in hulle suiwerste en mees basiese vorme (bekend as elemente ) soos koolstof (C), fosfor (P), swael (S), stikstof (N), en selfs kalium (K). Tydens hierdie ontbindingsproses, word n groot gedeelte van die elemente vrygestel in die grond-ekosisteem sodat dit deur die plantwortels opgeneem kan word, terwyl die oorblywende gedeelte deur die verskillende grondorganismes opgeneem word as n voedsel- en energiebron vir groei en voortplanting. Elke keer wanneer grondmikroörganismes deur groter predatoriese grondorganismes (roofdiertjies soos protosoë en aalwurms) opgevreet word, word daar weer n gedeelte van die voedsel afgebreek en omgeskakel in elemente wat dan weer in die grond vrygestel word, terwyl die oorblywende gedeelte dien as voedselbron vir groter predatoriese grond- 38 GROEI organismes. Op hulle beurt, word die protosoë en aalwurms weer deur die myte en springsterte opgevreet om voedingstowwe en elemente vry te stel. Erdwurms, in die besonder, speel n baie belangrike rol in gesonde grond deurdat hulle stukkies afgebreekte plantmateriaal met grond meng en dit sodoende na die dieper grondlae aftrek. Op hierdie manier word daar voortdurend n vars voorraad suiwer elemente in die grond vrygestel wat dan deur die plantwortels opgeneem word, terwyl die grondmikrobes ook van voedsel voorsien word sodat hulle n ononderbroke voorraad van elemente aan n grond-ekosisteem kan voorsien. Hierdie onderlinge afhanklikheid van die verskillende groepe organismes van mekaar, verteenwoordig n ingewikkelde voedsel-web wat verseker dat noodsaaklike organiese materiaal en voedingstowwe doeltreffend herwin en versprei word om gesonde groei van plante te verseker. Omdat hierdie omgeskakelde elemente oorspronklik vanuit n organiese bron vrygestel is, en gevolglik nie chemies vervaardig is nie, herken die plant dit makliker en word dit effektief en doeltreffend deur die plantwortels opgeneem en deur die plant gebruik. Die plant se wortelsone Grondorganismes verkry nie net voedingstowwe vanaf ontbindende plant- of diermateriaal nie, maar ook vanaf plantwortelafskeidings. Plante produseer verskillende hoeveelhede en samestellings energieryke en oplosbare aminosure, koolhidrate, karboksielsure, ens. in die blare, waarvan n groot gedeelte in die onmiddellike omgewing (1-3 mm) van lewendige plantwortels afgeskei word. Hierdie onmiddellike omgewing rondom plantwortels staan bekend as die risosfeer en is die hartklop van die grond-plant sisteem. Faktore soos die plantsoort, groei stadium, en selfs die kultivar, bepaal die hoeveelheid en samestelling van die voedingstowwe wat in die risosfeer afgeskei word. Omdat grondmikroörganismes besonder energie-doeltreffend is, sal verskillende mikroörganismes slegs spesifieke samestellings van wortelafskeidings waarvoor hulle optimaal aangepas is omskakel, inneem of vrystel. Per implikasie, sal die samestelling van mikrobiese groepe wat rondom die wortels van verskillende plante voorkom, verander soos die plant deur die verskillende groeistadiums gaan. Op hierdie wyse, manipuleer /kies die plant watter groepe mikroörganismes dit na die risosfeer wil aantrek om die sirkulering van voedingstowwe optimaal te laat funksioneer soos die plant dit nodig het vir groei, blomvorming, vrugvorming, ensovoorts. Op hierdie manier, voorsien die plant die nodige voedingstowwe en huisvesting/skuiling aan die mikroörganismes, en die mikroörganismes voorsien dan weer die plant van n wye reeks voordele in ruil vir die voedingstowwe. ITEST MicroLife verskaf insigte Daar is geen onduidelikheid oor die belangrike rol wat die verskillende soorte organismes in die grond-ekosisteem speel nie. Aangesien hierdie organismes almal lewend is, is hulle gevolglik baie sensitief teenoor omgewingsveranderinge. As gevolg van hierdie sensitiwiteit, an die mikroörganismes gebruik word as vroeë aanwysers van gesonde grond, of dui as tekens dat gronde besig is om agteruit te gaan. Agri Technovation se MicroLife Research Centre is ʼn privaat laboratorium wat hierdie jaar gevestig is. Alhoewel die laboratorium in Wellington in die Wes-Kaap gesetel is, word grondmonsters van regoor die land ontvang en ontleed vir grondgesondheid. Grondgesondheidsdienste wat voorheen uitsluitlik beskikbaar was aan navorsings- en akademiese instellings, is nou ook beskikbaar gemaak vir die kommersiële sektor. Hierdie dienste sluit ʼn wye verskeidenheid grondmikrobiese ontledings, statistiese verwerkings en maklik-verstaanbare verslae in, wat beskend staan as ITEST MicroLife. Ons is aangestel as bewaarders van die aarde laat ons dus verantwoordelikheid neem vir ons grond en toesien dat ons die biljoene bakterieë, swamme en ander voordelige grondorganismes bevoordeel, want sonder gesonde grond, is daar geen produsent, geen landbou, geen lewe nie. Vir meer inligting kontak jou naaste Laeveld Agrochem-agent of Agri Technovation landboukundige. LAEVELD AGROCHEM 39

22 DIEREGESONDHEID Gifblaar en vergiftiging van beeste Deur Schalk van Rooyen MSc Plantphysiology (SA), MSc Phytochemistry (USA), NC Nutritional Consultant (USA) Laeveld Agrochem in die metaboliese siklus (die Krebs-siklus) inhibeer. Dit veroorsaak dat die dier se liggaam ophou om energie in die vorm van ATP te vervaardig, wat kritiek belangrik is vir hartspier sametrekking. Die reaksie word hewig versnel nadat die dier water gedrink het en die dood tree vinnig in. Gifblaar (Dichapetalum cymosum) (Hook.) Engl., is n meerjarige plant wat gesien word as n struik met n uitgebreide ondergrondse vertakkingof takstelsel. Slegs n paar klein takkies wat die blare dra, word bogronds gesien, alhoewel dit meestal die blare is wat sigbaar is. Die plant kom voor in droërige, sanderige gebiede in suurgrond en ook op die noordelike hange van klipperige heuwels in die savannabioom. In Suid-Afrika kom die plant voor vanaf Pretoria (die Magaliesberge) in die suide, oos tot by Mmabatho en noord tot by Musina. Dit kom ook verder noord in Namibië, Botswana en Zimbabwe voor, en selfs in die suide van Angola. Spesifieke merker-plantspesies (in sogenaamde gifveld) dien as aanduiding van die waarskynlike teenwoordigheid van die plant die plante Burkea africana (wildesering), Terminalia sericea (vaalboom), Ochna pulcra (lekkerbreek) en Parinari capensis (grysappel). Omdat die plant laaggroeiend is en moeilik bespeur word, kan dit ook maklik verwar word met ander spesies soos lekkerbreek-saailinge, 40 GROEI grysappel, goorappel en ook verskeie gousiektebossies. Die probleem wat die plant in terme van die vergiftiging van beeste veroorsaak, word vererger deur die feit dat dit gewoonlik vroeg in die lente die eerste en enigste groenigheid in die veld is, wat dan baie aanloklik is vir beeste. Dit wil voorkom asof wilde diere die plant grootliks vermy, waarskynlik as n evolusionêre aanpassingsmeganisme. Omdat die plant basies net die blare bogronds produseer, is dit laaggroeiend en dikwels tussen die gras versteek. Die plant produseer n baie giftige verbinding genaamd fluoro-asetaat (ook in die bedryf bekend as verbinding 1080), wat bekend is daarvoor dat dit die respiratoriese siklus in die liggaam belemmer/stop deur fluoro-sitraat te vorm, wat n essensiële ensiem (akonitase) Geen werkbare oplossing bestaan tans vir die probleem van die vergiftiging van beeste nie, en plaagbeheer is net gedeeltelik doeltreffend as gevolg van die uitgebreide ondergrondse vertakkingstelsel van die plant. Kommersiële fluoro-asetaat (in die vorm van die natrium sout van die verbinding) word wel as n plaagdoder gebruik, veral om soogdier peste op spesifieke gewasse te bekamp. Aanvanklike navorsing in die middel 1990 s het wel n bakterium in die plant opgespoor wat die giftige verbinding metaboliseer en sodoende onskadelik stel. Verdere werk is met die bakterium gedoen in n poging om die eienskap Die gifblaarplant is laaggroeiend en relatief versteek in die omliggende veld. Dit is hoofsaaklik die gifblaarplant se blare wat bogronds sigbaar is. van ontgiftiging van die fluoro-asetaat oor te dra na algemene rumen bakterieë van die bees, maar dit is steeds in die ontwikkelingstadium. Verdere navorsing is nodig om die aanvanklike werk te voltooi en n werkbare oplossing te bied vir die grootskaalse vergiftiging van beeste. Tans is daar wel n inisiatief aan die gang om die navorsing verder te neem as deel van n private bio-wetenskaplike laboratorium-onderneming in samewerking met Laeveld Agrochem en die WNNR. Ons nooi boere uit om enige vrae wat hulle mag hê, aan Schalk van Rooyen by Laeveld Agrochem te rig. Lesers is ook welkom om enige raad wat hulle self ervaar het of andersins raakgeloop het met ons te deel, om sodoende die invalshoek van nuwe navorsing moontlik te lei. Vir meer inligting kontak vir Schalk van Rooyen by of info@laeveld.co.za LAEVELD AGROCHEM 41

23 DIEREGESONDHEID Beheer lewerslak by beeste Deur Dr Johan van Rensburg Lewerslak Volwasse lewerslak het ʼn afgeplatte, blaaragtige voorkoms. Twee spesies kom in Suid- Afrika voor en daar kan onderskei word tussen die gewone en reuse lewerslak. Fasciola hepatica of die gewone lewerslak, groei tot 30 mm in lengte en Fasciola gigantica (reuse lewerslak) bereik 75 mm in lengte. Lewerslak benodig nat toestande om hul lewensiklus te voltooi omdat die tussengasheer klein varswaterslakke (Lymnaea spp.) is. Hierdie slakke leef in permanente of semi-permanente waterbronne, soos vleie, damme of lekkende watertrôe. Die lewensiklus neem drie weke om te voltooi, maar kan weens ander faktore langer wees. Volwasse lewerslakparasiete beperk hulself tot die galbuise in die lewer waar hulle van bloed en proteïene leef. Die volwasse wyfie lê daar eiers wat saam met die gal in die dermkanaal in die mis uitgeskei word. Die eiers broei uit op die weiding waar dit varswaterslakke besmet. ʼn Gedeelte van die ontwikkeling van die lewerslak vind plaas in die waterslak waarna dit dan weer op die weiding uitgeskei word. Op hierdie stadium is die lewerslak nog nie volwasse nie. Diere neem hierdie onvolwasse stadium vanaf die weiding op waar dit dan deur die dermkanaal boor om sodoende na die lewer te migreer. In die onvolwasse stadium boor die lewerslak deur die lewer van die dier tot dit die galbuise bereik waarna hulle dan volwasse word. Optimale behandelingstyd Kennis van die lewensiklus is belangrik vir optimale en effektiewe beheer van lewerslak. Diere word besmet met onvolwasse lewerslakparasiete wanneer hierdie klein stadiums die waterslakke verlaat en die weiding besoedel. Die onvolwasse lewerslakparasiete word uit die waterslakke geskei vanaf laat lente tot vroeg herfs. Die meeste infestasies by beeste en skape vind plaas vanaf Februarie tot April. Wanneer die omgewingstemperatuur onder 10 C daal, kruip die varswaterslakke in die modder weg en staak die uitskeiding van onvolwasse lewerslakparasiete. Dus word die weiding tydens die laat lente tot vroeg herfs besmet as gevolg van die varswaterslakaktiwiteite. Styg die temperatuur weer en die reënseisoen begin, verskyn die varswaterslakke weer. Hierdie waterslak word dan met onvolwasse lewerslakparasiete besmet wat afkomstig is vanaf besmette beeste en skape wat die parasiete in hul mis uitskei. Om dus die lewensiklus te breek en die dramatiese besmettings in die somer te verhoed, is dit krities om diere te behandel wanneer die waterslak onaktief is. Daar is twee spesifieke tye vir strategiese behandeling. Herfs of vroeë winter twee weke nadat die minimum temperatuur laer as 10 C gedaal het, of laat winter/vroeg somer, net voor of net na die eerste reëns geval het. Die keuse van n geskikte wurmmiddel met die korrekte beheerspektrum is van kardinale belang. Die meeste slakmiddels beheer slegs die volwasse stadiums van die parasiet. Soos gesien kan word in die figuur regs, kom daar verskeie stadiums van die parasiet op verskeie tye van die jaar in die diere voor. Vir die laat winterbehandeling sal die gebruik van n volwasse lewerslakmiddel voldoende wees. Vir die behandeling in die herfs en of midsomer sal die gebruik van n middel wat beide volwasse en onvolwasse stadiums van die lewerslak beheer, aangewese wees. Figuur: n Baie verkorte voorbeeld van produksiedoelwitte, kritieke beheerpunte en bestuursaksies van toepassing op vleisbeeskalwers. Fluke Dose is ʼn middel wat beide volwasse en onvolwasse lewerslak dood. Die mees optimale tyd vir die gebruik van hierdie middel sal tydens die herfstyd wees (April). Dit kan weer herhaal word in die lente vir totale beheer. Fluke Inject sal volwasse lewerslak dood. Die optimale tyd vir die gebruik van hierdie middels is Junie, Augustus en Januarie. Die voordeel van hierdie middels is dat hulle ook ander parasiete soos rondewurms en neuswurm kan beheer. Kontak jou naaste Laeveld Agrochem-agent of vir Bertie of Janno vir meer inligting: Bertie bertie@laeveld.co.za Janno janno@laeveld.co.za Landswyd: GROEI LAEVELD AGROCHEM 43

24 SKEP WERK, LEI TOEKOMSTIGE BOERE OP, KLEIN BEGIN - GROOT GEWIN, GEE HOOP Warrior Walk Hendré Papenfus stap 2 478km vir die Boere! In September 2017 het ek en my goeie vriend, Japie de Villiers, die lang pad aangedurf Kaapstad toe. Nie in n voertuig nie, maar in n paar stewige tekkies. Baie mense vra my hoekom ek so n lawwe ding wou aandurf? Veral omdat dié wat my ken, weet dat ek op daardie stadium n stewige 165kg geweeg het. Dit was geensins vir my n lawwe ding nie, maar eerder n ernstige oortuiging dat daar n reuse bewusmaking in Suid-Afrika en regoor die wêreld moet plaasvind oor die gewelddadige en absolute sinnelose plaasaanvalle en plaasmoorde waaronder ons boere en uiteindelik die land gebuk gaan. Dinge moet verander en ek het gehoop dat ek n verskil kon maak. Ek, Japie en Jesus Christus en daar gaan ons. Die pad was lank en warm. Met tye kon ons sien hoe die teer op die pad smelt. Blase en nogmaals blase was deel van die journey. Soms het selfs my ego n paar blase opgedoen, wanneer dinge swaar geraak het en wanneer ek wou opgee. Dan het ek stil geword en weer aan die doelwit gedink. Ons boere is in n oorlog waarvan mense nie weet nie, of nie wil weet nie, en dan stap ons weer verder. Om in n tent te slaap, wat Laeveld Agrochem geskenk het, n skerpioenbyt en ingroei-toonnaels wat met n tang getrek is (!) dit was alles deel van hierdie uittog. Later het mense ons begin herken, toeter geblaas en koeldrank aangebied, en ten spyte daarvan dat dit ons gemoedere hoog gehou het, het ons ook besef dat ons wel iets regkry met die Warrior Walk. Een oggend op die pad het die boodskap deurgekom van Joubert Conradie van Klapmuts wat vermoor is. Ek was platgeslaan. Nóg n moord. Nóg n boer. Uit absolute magteloosheid het ek n video gemaak en dit op Facebook geplaas, waar dit toe binne 48 uur views gekry het! Skielik was daar koerante en radiostasies wat onderhoude wou hê, van sover as Amerika en Europa. Ek het gehoop dit sal die spark wees wat nodig is om n daadwerklike ingryping en verandering te bring, maar dit was nie. Die mens hou mos van sensasie en dit is presies waar dit gebly het. Ons het nie net Kaap toe geloop nie, maar ook in die streek van elke dorp rondgeloop. Ons het op verskillende paaie geloop, en vir ons boere, hulle gesinne en hulle plaaswerkers gebid. Ons het op 25 November klaargemaak met die Warrior Walk 2017 en n afstand van 2 478km gestap. Nou wat nou? Die plaasaanvalle het erger geword. Ek kan mos nie nou ophou of opgee nie! Uit genade is daar wel drie besonderse mense wat gesê het hulle wil help. Dit is Devon Hofmeyr, Christo de Villiers en Léanca Louw, en só is ATLAS 7 gebore. Ons doel is eenvoudig: Boere en hulle gesinne se lewens moet beskerm word. Ons plan van aksie: Ons is besig om fondse in te samel om n opleidingsentrum op te rig waar ons jong manne oor n tydperk van vier maande gaan oplei. Gedurende dié vier maande gaan hulle 14 verskillende geakkrediteerde kursusse doen, wat opleiding insluit soos vuurwapen-hantering, spoorsny, noodhulp tot vlak drie en selfverdediging, om net n paar te noem. Na hulle opleiding van vier maande gaan ons hulle vir die daaropvolgende agt maande uitplaas op plase, sodat iemand deur die nag wakker en paraat kan wees terwyl die boer en sy gesin veilig rus. n Gap -jaar met n verskil! 44 Enige iemand wat belangstel om deel te wees van ATLAS 7 se projek, fisies of finansieel, kan vir Hendré kontak by of hendre@mathzone.co.za.

25 What is Medical Cannabis? By Dr. Marié Botha B.Prim.Ed (UJ), B.Ed Hons (UJ), MA Education (UJ), PhD Natural Health Edu (USA) Classics 2018 The concert was held on 9 June at the Sun Arena, Time Square, Pretoria Why should I consider using medical cannabis? Pharmageddon is the prospect of a world in which chemical and synthetic medication produces more ill-health than health, and when medical progress does more harm than good and it is no longer a prospect but is, in fact, fully upon us. It is therefore sad and disheartening that cannabis, a beneficial and life-enhancing botanical medicine, has been demonised and that most people believe it is a dangerous drug that should be avoided. The truth is that many prescription drugs have detrimental side effects and cause the death of as many as people in the United States of America each year. The term medical cannabis refers to the use of the whole, unprocessed cannabis plant and its pure extracts to treat a disease or improve a symptom. It must be sourced from a medicinalgrade cannabis plant that has been meticulously grown without the use of toxic pesticides and fertilisers. This amazing medicine could potentially benefit countless people by improving many chronic conditions and taking the place of a number of hazardous synthetic drugs. According to Dr Joseph Mercola, an alternative medical practitioner and physician, the incredible healing properties of medical cannabis come from its high cannabidiol (CBD) content and critical levels of medical terpenes and flavonoids. It also contains some tetrahydrocannabinol (THC), the molecule that gives the psychoactive effect which most recreational users are after. Through traditional plant breeding techniques and seed exchanges, growers have started producing cannabis plants that have higher levels of CBD and lower levels of THC for medical use. A South African research company uses 49 different strains to ensure the highest quality of medical cannabis to ensure effectiveness and to combat resistance from building up in the body. Each strain is bred for use against very specific health conditions and apart from the known THC and CBD, also contains a plethora of other more minor cannabinoids, which all contribute to efficacy. How does medical cannabis work and what diseases can it help to treat? Historically, cannabis has been used as a botanical medicine since the 19th and 20th centuries. Today, cannabis s claim as a potential panacea is backed up by countless studies crediting its healing potential and cannabidiol content. Cannabinoids interact with your body by way of naturally occurring cannabinoid receptors embedded in cell membranes throughout the body, forming part of the endocannabinoid system (ECS). Both the therapeutic and psychoactive properties of marijuana occur when a cannabinoid activates a cannabinoid receptor. Cannabinoid receptors play an important role in many body processes, including metabolic regulation, cravings, pain, anxiety, bone growth and immune function. Dr Allan Frankel, a board-certified internist in California who has successfully treated patients with medical cannabis, has seen tumours virtually disappear in some patients using no other therapy except taking 40 to 60mg of cannabinoids a day. Other common ailments being treated are: Mood-, sleep disorders, depression, stress. Degenerative neurological disorders such as dystonia. Multiple sclerosis and other auto-immune disorders like rheumatoid arthritis and fibromyalgia. Parkinson s disease and seizures. Post-traumatic stress disorder (PTSD). HIV/Aids. CBD also works as an excellent painkiller and works well in treating anxiety issues. Cannabis oil, on the other hand, when applied topically, has been proven to heal sunburn overnight and to sooth aching joints and muscles as well as sport injuries. Classics 2018 is a multilingual concert showcasing famous classical, pop and rock songs in a symphonic style. Laeveld Agrochem is proud to have been a sponsor once again, and prides ourselves on being part of the community we serve. The line-up featured Amira, Corlea Botha, Tarryn Lamb, Monique Steyn, Jannie Moolman, Joseph Clark and Touch of Class. 46 For more information contact Dr. Marié Botha on or botha.marie@gmail.com

26 Laeveld Agrochem betrokkenheid Goliat van Gat se pampoenfees wenner is weer Hugo Le Roux van Pretoria, met 313kg bielie van n pampoen! Die SA rekord van 556kg staan nogsteeds, en behoort ook aan Hugo en Goliat van Gat. Regs: Laeveld Agrochem is n trotse vennoot van BJ van Zyl van ZZ2 en Ferdie Potgieter van FMSolutions, wat nog n suksesvolle 8-dag Epic fietstoer voltooi het. Dit is n uithou wedren en met net meer as 39ure in die saal vir dié twee manne, is te verstane dat die Epic een van die wêreld se taaiste bergfiets wedrenne is. Below: AgricultSure trained 30 unemployed community members in Bronkhorstspruit with the Seed Packs for Feed the Child. The motto for the day...i CAN, and boy... THEY DID! Vriende van Landbou Vriende van Landbou is 'n unieke ondersteuningsnetwerk met die doel om landbouers regoor die land by te staan. Die inisiatief, gedryf deur Vrystaat Landbou, wil ook die publiek bewus maak van die omstandighede waaronder landbouers werk. Andries Vermeulen is die ambassadeur van Vriende van Landbou. Lees waaroor dit gaan en raak betrokke, want ons almal het 'n landbouer met elke maaltyd nodig. Vir meer inligting en hoe om betrokke te raak, besoek: Reeks 2 Maandae 20:00 VIA, DSTV-kanaal 147 Nisboere is n unieke TV-reeks oor gewone mense met ongewone boerderye wat dikwels met minimale hulpbronne op die been gebring en gehou word. Dit word geborg deur Laeveld Agrochem, met die doel om mense met beperkte spasie en/of fondse van beproefde opsies en geleenthede te voorsien waaruit n volhoubare besigheid begin kan word en so nisboere in elke uithoek van die land te inspireer. Ons is deur die nood, en by uitstek die hongersnood in die land gemotiveer om, deur middel van Nisboere, werk te help skep en in die proses ook die kwessie van voedselsekerheid aan te spreek. Maar uiteindelik het daar nog baie meer gebeur, danksy n klomp suksesverhale wat reeds baie mense gemotiveer het deur die onderliggende boodskap as húlle dit kan doen, kan ons dit ook doen. Corné Liebenberg Bemarkingsbestuurder, Laeveld Agrochem Bo: Laeveld Agrochem bied borgskap vir die Warrior Walk van Hendré Papenfus, en staan saam teen plaasmoorde en geweld. Hendré was ook op die Seil-Safari, waar hy hierdie uitdaging gedeel het. Regs: Laerskool Stellaland, Vryburg se 0/13A netbalspan met hulle nuwe mooi spandrag geborg deur Hannes de Wet van Laeveld Agrochem. 48 GROEI BO: Monsanto se toekenningsaand wat in die begin van die jaar was. Aan die regterkant is Nick en Dalene Liebenberg. HERUITSENDINGS: Dinsdae om 02:00, 08:00, Sondae om 19:30 en Maandae om 07:30. LAEVELD AGROCHEM 49

27 Laeveld Agrochem gee om Laeveld Agrochem gee om Laeveld Agrochem het n spesiale gholfdag ondersteun deur n borgskap en n paar spesiale pryse, foto regs. Die fondsinsamelings gholfdag wat in Mei gehou was, is vir n spesiale fonds genaamd, Catherine Elizabeth Cancer Fund, wat dames met borskanker finansieel en emosioneel ondersteun. Die Genesis kos-pakkies Die Genesis kos-pakkies word daagliks versprei en beproef deur almal. As jy belangstel om n verskil te maak in jou gemeenskap of vir jou plaaswerkers, kontak vir Jeanette by / info@laeveld.co.za. Onder, en regs onder: Laeveld Agrochem borg die jaarlikse Oakdale, Weskaap rugbytoernooi. Die agente betrokke is Ernst Malherbe, Hanno Martiz, Cornelis van Tonder, Okkie Kotze en Gerrit de Kock. Foto bo, die CRC kerkgroep gebruik Genesis kos-pakkies as deel van een van hulle gemeentskaps projekte. Regs bo, die Trippel A s musiekgroep sê dit smaak vorentoe! Regs, fietsryers vind baat by die kospakkies! Onder is Myan Subryan inspires and brings hope to the farmers in Brits. (You never go home empty-handed after visiting a farmer). Cycle Tour to Cape Town Gospel outreach team - supported by Laeveld Agrochem and powered by Genesis Dual Pouch meals. STROOMOP Fliek-première 8 Augustus 2018 in Pretoria. Wil jy saam kom kyk? Stuur n e-pos aan info@laeveld.co.za of n WhatsApp na met: Stroomop, jou naam, area, en kontakbesonderhede. Die avontuurfilm word op Vrouedag 9 Augustus 2018 vrygestel. Die foto is geneem, waar Willem Kelber saam met Campus Crusade n film uitreik gehad het in die plakkerskamp net langs NG Moreletapark, Pretoria. Daar woon meer as 6000 mense in baie slegte omstandighede. Willem sê: Dit was n voorreg om daar te kon gaan dien en die Here se liefde daar ten toon te stel. Dis ook n groot voorreg om Laeveld Agrochem daar te verteenwoordig. Boerebrandstof, n nuwe gesondheidsdrankie, wat die brein en gewrigte ondersteun, dit is spesifiek ontwerp vir boere wat daagliks harde, fisieke arbeid verrig en flink besluite moet neem en probleme oplos. Ook geskik vir diabete. Vir meer inligting, kontak gerus vir: tomcat@boerebrandstof.com of volg Die eerste 10 mense kry 2 gratis kaartjies vir die spesiale aand. Springmielies ingesluit!

28 Kopkrappers Stuur enige nommer se antwoord en jy staan n kans om n prys te wen Sportblad 2 3 A E 1 Voltooi die Sudoko! Die doel is om die 9x9 rooster te vul sodat elke kolom, elke ry en elk van die nege 3x3 bokse die syfers van 1 tot 9 bevat. Stuur die VIER nommers wat OMKRING is om te wen. A couple went for picnic. They have 5 sons and each son has 7 sisters. Each sister has 3 babies. In total how many people went for the picnic? Find the hidden sentence/meaning B F C G For example A is: Two funny for words. There are 2 xfunny, and 4 x words D H Rugby: Kom ons skrum Vaste skrums vind die meeste kere plaas wanneer n speler die bal aanslaan of vorentoe aangee. Speeltyd wat verlore gaan met skrums is kommerwekkend. Vandat die fluitjie blaas vir n skrum, tot die bal weer beskikbaar kom om die spel voort te sit neem tussen een tot twee minute, maar baie kere langer as die skrum tot drie keer val. Gewoonlik is daar tien tot twintig skrums per wedstryd, wat veroorsaak dat daar tussen tien en twintig of selfs dertig minute speeltyd verlore gaan met skrums. Die bal word tans so skeef in die skrums ingegooi dat dit vir die haker wat verdedig feitlik onmoontlik maak om n vaskop te haak. Die gevolg is dat die sterk manne in werklikheid stoei om die teenstanders te laat val of om die skrum te swaai en sodoende n strafskop af te dwing. Dit is mos nie rugby nie. Skrums is egter n integrale deel van rugby en kan nie daarsonder gespeel word nie, maar dit is dalk wenslik dat besin word oor die reëls wat van toepassing is by skrums. n Begin sou wees om n strafskop aan die verdedigende span toe te ken vir n skewe ingooi, soos die geval is by lynstane waar die span wat skeef ingooi met n skrum gestraf word. Miskien moet ons almal saam skrum om die probleem op te los om rugby meer aantreklik te maak en meer toeskouers te lok. Soccer World Cup time Our South Africa 2010 World Cup fever is long gone and soccer might not be your first option of sport, but here are a few interesting facts about the World Cup. World Cup Facts 3.2 billion people (almost half of the world s population) tuned in to watch the 2014 World Cup in Brazil. The average attendance per game at the 2014 World Cup was over 53,000 fans! Qatar is selected to host the 2022 Cup, over the United States, Japan and Australia. The World Cup has been played 20 times, Brazil holds the most titles with five. Italy and Germany are close behind with four each. The oldest goal scorer in the World Cup was Roger Milla, who was 42 in 1994 when he scored a goal for Cameroon against Russia. It is rumoured that India withdrew from the 1950 tournament as they were not allowed to play barefoot. The first World Cup was played in Uruguay was both the tournament host and winner that year. The highest scoring game in World Cup history was in 1954, when Austria defeated Switzerland 7-5. The World Cup winning country is rumoured to see a baby boom 9 months after the World Cup. In fact, Hyundai even created a commercial based on this fact. Wen Wen: Klomp pryse om te wen! Pryse per vraag, en pryse vir al die vrae reg! Afrikaans is Groot kaartjies, CD s, geskenkbewyse, AgriBonuspunte en meer. Stuur n WhatsApp na of n e-pos na jnel@laeveld.co.za met: 1. Jou naam, area en e-posadres. 2. Die antwoord op enige een of meer van die vrae hierbo. Stuur jou antwoord(e) voor 31 Aug GROEI 7 antwoorde: 2# A: A Cloud. B: A Promise. 3# B: Cross Breed, C: Middle Aged, D: Once in a blue moon, E: Ready for Anything, F: Back Door, G: Your time is up. H: Forgive and forget. 52 GROEI Sport om na uit te sien vir die volgende paar maande: 2 Jul (begin): Wimbledon Tennis, Londen 16 Jul (begin): Gholf, Die Britse Ope, Skotland 7 Jul (begin): Tour de France fietstoer 18/25 Aug: Rugby, Suid-Afrika vs Argentinië 10 Jul: Sokker Wêreldbeker half-eind, 8/29 Sep: Rugby, Suid-Afrika vs Australië St Petersburg en Moskou 15 Sep/6 Okt: Rugby, Suid-Afrika vs 15 Jul: Sokker Wêreldbeker finaal, Moskou Nieu Seeland LAEVELD AGROCHEM 53

29 Presisie dienste MyFarmWeb TM platform Strategiese beplanning Moderne tegnologie Gewasbeskerming Grondregstellings Plantvoeding Oes-optimalisering Dieregesondheid Landswyd